εκεί, στον `Αγιο Χαράλαμπο..

Μετά από κείνη τη στροφή του δρόμου, στο δεξί μας χέρι, είναι χτισμένο το μικρό και ταπεινό σπιτικό του.. Διακριτικό, ντυμένο στα χρώματα της γης και της πέτρας, λιλιπούτειο και σχεδόν ξεχασμένο, ανάμεσα σε γέρικα πλατάνια και πυκνές φυλλωσιές, δεν το παρατηρούσε το μάτι του τυχαίου περαστικού. Ακόμη κι εκείνοι που γνώριζαν την ύπαρξή του, το αγνοούσαν πια, προσπερνούσαν αδιάφορα κι αφηρημένα, χωρίς καν να ρίξουν ένα βλέμμα χαιρετισμού..

Κάθε χρόνο, περίμενε υπομονετικά κι αδιαμαρτύρητα τη μέρα της γιορτής του. Τότε που θα βρίσκονταν δυο χέρια πρόθυμα να το σουλουπώσουν από τους πεσμένους σοβάδες και τις ακαθαρσίες από τα τρωκτικά, τότε που θα ζεσταίνονταν τα παγωμένα ντουβάρια του από ανθρώπων ανάσες, τότε που θα ξόρκιζαν τη μοναξιά του οι προσευχές, οι ψίθυροι και κάποια χαμηλόφωνα χαχανητά.

Κι όμως τα χρόνια περνούσαν και δεν ερχόταν η μέρα τούτη. Κι εκείνο απορούσε και συνέχιζε να περιμένει, αδιαμαρτύρητα κι υπομονετικά, μήπως το θυμηθούν την επόμενη χρονιά.Ποιός να του εξηγήσει πως η θύμηση έχει να κάνει με τη βροχή και το κρύο; Ποιός να του εξηγήσει ότι το γιορτάζανε σε άλλο, δανεικό σπιτικό; Πως το δικό του ήταν πολύ μικρό για να τους προστατεύσει από τη βροχή... πολύ κρύο για να τους ζεστάνει τα παγωμένα δάχτυλα... Εκείνο ζέσταινε μόνο ψυχές.. Αλλά, εκείνοι προτιμούσαν τα ζεσταμένα δάχτυλα.. Κι έτσι, κανείς πια δε θυμόταν να περάσει από κει, να σπρώξει τη βαριά ξύλινη πόρτα και να αφήσει απλά μια καλησπέρα...

Του Αγίου Χαραλάμπου σήμερα...

Σύμφωνα με το λαογράφο μας, Γ.Α.Μέγα, ο άγιος τούτος λατρεύεται από τους βοσκούς κι από τους κτηνοτρόφους, αλλά παράλληλα θεωρείται και προστάτης από την πανώλη. Στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, γινόταν πανηγύρι που συνοδευόταν από τη δημοτική θυσία ταύρου (κουρμπάνι) και κατέληγε σε αγώνα ιπποδρομίας που θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως "μαγεία" για το καλό των αλόγων. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον και το απόσπασμα ("Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας", Γ.Α.Μέγα) σχετικά με τις παραδόσεις που τον φέρουν ως άγιο "καταδιώκτη" της πανώλης: " Κυρίως του αφιερώνουν, κάθε χρόνο ή κάθε 3 ή 4 χρόνια, μια ποδιά ή ένα πουκαμισάκι, που κατασκευάζεται, με ολότελα μαγικό τρόπο, από μονομερίτικο πανί. Γυναίκες και κορίτσια του χωριού μαζεύονται νύχτα σ'ένα σπίτι και εκεί ξεκουκκίζουν βαμβάκι, γνέθουν και υφαίνουν ' το πανί που με αυτόν τον τρόπο κατασκευάζεται μονόμερα, με πολλές μαγικές διατυπώσεις, έχει εξαιρετική μαγική δύναμη. Όπως φαίνεται, με μονομερίτικο πανί κατασκευάστηκε κάποτε, σε καιρό επιδημίας, πουκάμισο, από το οποίο θα πέρασαν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, ύστερα το πέταξαν και μαζί πετάχτηκε και η ασθένεια και σώθηκε το χωριό. Από τότε θα παρέμεινε η συνήθεια ν'αφιερώνεται ένα τέτοιο πουκάμισο στον άγιο Χαράλαμπο, που θεωρείται διώκτης της Πανώλης."