Ο μαστραπάς του χαζο-Γιάννη

του Νέστορα Μάτσα

"Πήρε ο χαζο-Γιάννης ένα μαστραπά, πήγε στο πέλαγο και άρχισε ν'αδειάζει το νερό του. Στάθηκε κει δυο μέρες, δυο βδομάδες, δυο μήνες. `Αδειαζε χιλιάδες μαστραπάδες μα το πέλαγο δεν έλεγε να κατέβει μήτε μια πιθαμή.

Θα μ'αρωτήσετε:

-Αδειάζει με το μαστραπά η θάλασσα;

Θα σας αποκριθώ:

-Όσο αδειάζει κι η αγάπη, με τα λογής τραγούδια, τα γραψίματα και τα βιβλία. Ιστορείς τα έργα, τα καμώματα και τα θέματά της και πάλι τίποτα δεν έχεις πει. Λόγια μονάχα που τα παίρνει ο αγέρας και τα σκορπίζει. Λίγα καρπίζουν. Τα περισσότερα χάνονται σε χέρσα γη και σ'άδειους δρόμους.

Αυτή είναι η πάσα αλήθεια. Αλλά στο λαϊκό πολιτισμό, η αγάπη σ'όλες της τις εκδηλώσεις, σα δύναμη ζωής και δημιουργίας, είναι πηγή ανεξάντλητη και πέτρα θεμέλια που πάνωθέ της πυργώθηκαν έργα σπουδαία και τρανά. Ποιήματα και τραγούδια και φαντά και κεντίδια. Κι ακόμα παραμύθια, να σαν αυτό που θα σας ιστορήσω τώρα από πρώτη καταγραφή.

Ήταν λέει, ο κόσμος άδειος κι έρημος. Κι η γη γυμνή και σκοτεινή. Πουλιά δεν υπήρχαν να χαίρονται τον ήλιο και να τραγουδάν τη ζωή, λουλούδια δεν ανθίζαν στους κάμπους.

Οι άνθρωποι δεν ήξεραν μήτε να χαμογελάν, μήτε να τραγουδάν. Ξυπνούσαν και κοιμόνταν θλιμμένοι και σκυθρωποί κι η μόνη τους φροντίδα ήταν να μπορέσουν να ζήσουν στα σκοτεινά σπιτικά τους, που δεν είχαν καμιάν ομορφιά.

Ξαφνικά, μέσα σ'αυτόν τον άχαρο και χέρσο κόσμο, γλύστρισε ένα φως που τα έκανε όλα διαφορετικά. Οι κάμποι γέμισαν πολύχρωμα γιορταστικά λουλούδια και τα δέντρα πουλιά που σκόρπιζαν παντού το τραγούδι τους.

Οι άνθρωποι άρχισαν να χαμογελάν και να νιώθουν κάτι διαφορετικό να ξυπνά στις στεγνωμένες καρδιές τους.

Τί ήταν αυτό το μυστικό φως που τ'άλλαζε όλα; Ποιά ήταν η μεγάλη του δύναμη που έδωσε παντού διαφορετική όψη; Η Αγάπη! Αυτή η πέρα από τη λογική και τη ζωή δύναμη που δίνει μια άλλη διάσταση στη ζωή, που δίνει μια άλλη ομορφιά, μια άλλη ποίηση.

...

-Υπάρχουν πολλών λογιών αγάπες, μα η φωθιά είναι μια, μου είχε πει ένας γέροντας λυράρης στον Ομαλό.

Κι είχε δίκιο! Μια η φωθιά. Σαν αγαπάς ό,τι αγάπη το κάμεις τραγούδι. Με τον τρόπο σου και με την καρδιά σου. Με τα χέρια και με το νου σου. Κι ό,τι μεγάλο στη ζωή και στο λαϊκό πολιτισμό έργο αγάπης είναι."

(Νέστορας Μάτσας, "Ο σπόρος του σταριού", εκδ."Εστία")