για τη Φωτεινούλα μου...
Της Αναλήψεως σήμερα..
Παραθέτω μερικά ενδιαφέροντα - για όσους ενδιαφέρονται!- αποσπάσματα, για τη μεγάλη τούτη γιορτή, από σημαντικούς λαογράφους του τόπου μας, πριν αναφέρω κι εγώ, τα έθιμα της περιοχής μου για την ημέρα της Ανάληψης.
"Σαράντα μέρες ύστερα απ'την ανάστασή Του, ο Χριστός αναλήφτηκε, από το "Όρος των Ελαιών", στους ουρανούς, όπως μας αναφέρει η Καινή Διαθήκη (Λουκ. κδ' 46-52, Πραξ.α 1-12), αφήνοντας τον κόσμο να κινηθεί μέσα στο χώρο της θεόπνευστης διδασκαλείας Του. Έτσι, η μέρα αυτή από τότε τ'όνομα "Ανάληψις του Σωτήρος" και γιορτάζεται κάθε χρόνο σαράντα μέρες μετά από τη Λαμπρή." (Β.Λαμνάτος, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")
"Χαρακτηριστικό της λαϊκής λατρείας είναι, ότι τα θεία συμβάντα ο λαός κάθε φορά τα ζει ως πραγματικά γεγονότα. Έτσι και κατά τη γιορτή της Αναλήψεως κοινή είναι η πίστη, ότι τα μεσάνυχτα ανοίγουν οι ουρανοί και σε μερικούς τόπους, όπως και στην Κορώνη, ξημερώνοντας της Αναλήψεως όσοι είναι καθαροί ξαγρυπνούν όλη τη νύχτα να ιδούν το Χριστό που αναλήφεται. Όσοι είναι άξιοι βλέπουν ένα φως κι ανεβαίνει στους ουρανούς.
Συνήθεια επικρατεί σε όλα τα παράλια μέρη της Ελλάδος, την ημέρα της Αναλήψεως να κατεβαίνουν όλοι, μικροί μεγάλοι, στη θάλασσα για το πρώτο καλοκαιρινό κολύμπι. Επίδραση ασκεί και η μαγική δύναμη που αποδίδεται στο όνομα της γιορτής, επειδή το "αναλήβομαι" στη γλώσσα μας είναι συνώνυμο με το εξαλείφομαι, εξαφανίζομαι. Είναι καλό, λέγουν οι Λήμνιοι, τη "Γαλατοπέφτ'" να πας να πέσεις στη θάλασσα, να κάνεις μπάνιο. Αν έχεις και καμιά αρρώστια, φεύγει, ώρα άμα λάχει. Και για το σπίτι είναι καλό. Παίρνοντας λοιπόν νερό από τη θάλασσα (από 40 κύματα), οι Σαμιώτες ραντίζουν το σπίτι ολόκληρο, όπως με τον αγιασμό των Φώτων λέγοντας:"Όπως ανελήφτηκεν ο Χριστός, έτσι να αναληφτεί από το σπίτι μας η κακογλωσσιά, η αρρώστια, το κακό μάτι και όλα τα κακά." Το νερό αυτό το φυλάνε όλο το χρόνο, κι όποτε τύχει πρήξιμο ή πόνος ή δάγκωμα ή οτιδήποτε άλλο, βρέχουν μ'αυτό ένα πανάκι και το βάνουν επάνω στο πονεμένο μέρος κι ευθύς περνάει. Μα κι όποτε τύχει αρρώστια ή κακό μάτι ή μπει στο σπίτι άνθρωπος με κακό ποδαρικό ραντίζουν πάλι το σπίτι κι ευθύς φεύγει το κακό. Παίρνουν και μια πέτρα μαλλιαρή απ'τη θάλασσα για γούρι (δηλαδή για την ευτυχία) και τη βάζουν κάτω απ'το κρεβάτι." (Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")
"Παράλληλη μαγική ενέργεια, που εξακολουθεί να γίνεται και στις Αττικές ακτές σήμερα, είναι να ψάξουν οι κολυμβητές στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας και να βρουν μια πέτρα με βρύα (πέτρα μαλλιαρή), που τη θεωρούν φορέα ευτυχίας και την παίρνουν στο σπίτι τους. Η πέτρα αυτή, με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του στοιχείου αυτού, που, κατά τον Ευριπίδη, "κλύζει πάντα τ'ανθρώπων κακά" (Ιφιγένεια η εν Ταύροις, 1193). Είναι δηλαδή η θάλασσα καθαρκτική και ανανεωτική, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, όταν με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί." (Δ.Λουκάτος, "Πασχαλινά και της Άνοιξης")
"Ενώ στα παράλια της χώρας ο γιορτασμός της Αναλήψεως γίνεται μέσα στα νερά της θάλασσας, στις ορεινές περιοχές τόπος ιδιαίτερου εορτασμού είναι οι μάντρες των αιγοπροβάτων' γιατί τη γιορτή της Αναλήψεως την τιμών εντελώς ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι και οι βοσκοί μας." (Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")
"Πέρα απ'την καθολική χριστιανική χροιά, η μέρα της Ανάληψης θεωρείται απ'τους βλάχους σαν καταδική τους γιορτή, για αυτό τους ακούς να λένε: "Έχουμε τη γιορτή μας σήμερα", ή "Γιορτάζει το βλάχικο σήμερα". Κι η γιορτή αυτή της Ανάληψης του Χριστού μας βρίσκει τους μπιστικούς και τους τσελιγκάδες μέσα στα καλοκαιριάτικα κατοικιά τους, στα τσαρδάκια τους, σκαρφαλωμένους μ'ολάκερο το βιο τους πάνω στις πλαγές και στα διάσελα, στα βουνά και στα ψηλότοπα, βόσκοντας και προσέχοντας τα ζωντανά τους. [...]
Τελειώνοντας τη λειτουργία κι ο παπάς παίρνει, κατά τη συνήθεια, ένα μικροπαίδι για βοηθό και τ'άλογό του να ξεκινάει για τις στρούγκες και τα τσελιγκάτα. Μέρα μεγάλη! Τρανή γιορτή! Πρέπει να βλογήσει τα ζωντανά και τους αφεντάδες τους. Ύστερα, έχει να μαζέψει βλέπεις κι ένα σωρό φιλέματα.
Κι αρχίζουν οι σάλαγοι και τα σφυρίγματα των τσοπάνηδων, που οδηγούν τα κοπάδια τους στα μαντριά για να "τ'αγιάσει" εκεί όλα μαζί ο παπα-Γιώργης. [...]
Οι τσοπαναραίοι πιστεύουν, πως την ημέρα της Ανάληψης, είναι αμαρτία να μαζεύουν τυρί στον τάλαρο, να "ταλαριάζουν" τυρί, όπως λένε. Γι'αυτό όλο το γάλα κείνης της μέρας και το τυρί αντάμα το μοιράζουν στους ανθρώπους για το καλό των ζωντανών και τη δική τους καλοτυχιά. Επίσης, την ημέρα της Ανάληψης οι τσοπάνηδες, γιδαραίοι ή προβαταραίοι είναι αυτοί, "αλατίζουν" τα κοπάδια τους. Ταϊζουν, δηλαδή, τα γιδοπρόβατά τους αλάτι κι αν τους ρωτήσεις γιατί, σ'απαντούν: Τ'αλάτι δίνει στα ζωντανά δύναμη κι όρεξη, βόσκουν πιο πολύ, πίνουν πιότερο νερό και νοστιμίζει το κρέας τους. [...]
Κατά το μεσημέρι, στα κονάκια στρώνεται το τραπέζι. Φτάνουν οι καλεσμένοι, στρογγυλοκάθονται όλοι μαζί κι αρχίζουν το φαγοπότι και το γλέντι. Ένα γλέντι που ξεχειλίζει κι ακούγεται σ'όλα τα βλαχοκόνακα και κάνει τα στανοτόπια να ζωντανεύουν απ'άκρη σ'άκρη. Κι ακούς τραγούδια βλάχικα, τραγούδια της τάβλας, που θα τ'ακούσεις και "καθιστικά", τραγούδια της αγάπης και των κλεφτών κι ένα σωρό λιανοτράγουδα με πολλά και ωραία τσάμικα. Κι όταν τελειώσουν τα τραγούδια του τραπεζιού, ο γεροτσέλιγκας σηκώνεται πάνω κι αρχίζει πρώτος τον χορό για το καλό της μέρας. Και στην κάθε του πατησιά και χοροστροφή, συλλογιέται ολάκερη τη ζωή του, που πέρασε στα βουνά, τόσο βιαστική, χωρίς να την καταλάβει." (Β.Λαμνάτος, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")
Εδώ στο Πήλιο, ή τουλάχιστον σε πολλά από τα χωριά του, υπήρχαν παρεμφερή έθιμα κάποια από τα οποία, όμως, δεν έχει τύχει να δω πουθενά καταγεγραμμένα. Όπως και σ'όλους τους τόπους που αγγίζει η θάλασσα, τη μέρα αυτή οι άνθρωποι το είχαν σε καλό να βουτήξουν στα νερά της. Κι ήταν ίσως η μέρα που επίσημα ξεκινούσαν τα καλοκαιρινά μπάνια. Οι περισσότεροι, μάλιστα, φέρναν στη θάλασσα τα στρωσίδια, τις κουβέρτες και τα σκεπάσματα και τα πλέναν στο νερό της. Χαρακτηριστικό, όμως, ήταν ότι και, μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, όλοι κατεβάζαν τα ζώα τους, τα γίδια και τα πρόβατα, παραλιακά για να πλυθούν στο νερό της θάλασσας. Ολόκληρα κοπάδια τσελιγκάδων, αλλά και τα λιγοστά εκείνα ζωντανά που κατείχε κάθε οικογένεια κατηφορίζανε στις ακτές για να καθαριστούνε. Το έθιμο, πέρα από ότι εξασθένησε, άκουσα πως πρέπει ν'απαγορεύτηκε κιόλας, για να μη μολύνουν, λέει, τα ζώα, τα νερά που κολυμπάνε οι ανθρώποι. Εκείνα τα νερά, δηλαδή, που έχουν φροντίσει οι ίδιοι άνθρωποι που κολυμπούν, να ρυπάνουν με χημικά, με σκουπίδια, με λιπάσματα, με πετρέλαια, αλλά και τόσους βόθρους παραλιακών μαγαζιών που ξεχύνονται στη θάλασσα... Τέλος πάντων.. Παρόλ'αυτά, σε μικρό βαθμό και κάπως παραλλαγμένο, το έθιμο ακόμα ανθεί στα μέρη μας. Όχι όσον αφορά τα αιγοπρόβατα, αλλά όσον αφορά τα άλογα της περιοχής. Κι είναι εντυπωσιακό, τέτοια μέρα, αφού σχολάσει η εκκλησιά, να συναντάς πολλούς καβαλαραίους αντάμα, πάνω στα άτια τους, στα πανέμορφα τούτα ζώα, να καλπάζουν προς τη θάλασσα...
Εκεί, θα τα βουτήξουν μέσα καβάλα, για το καλό. Οι λιγότερο τολμηροί μέχρι τα γόνατα, κι άλλοι, κανονικό κολύμπι αγκαλιαστό, καβαλάρης κι άλογο, μέχρι να μουσκευτούνε ως το λαιμό..
Ύστερα καταφθάνει ο παπάς, να τα λειτουργήσει και να ραντίσει με αγιασμό, ανθρώπους κι άλογα. Και στη συνέχεια ακολουθεί, μια στάση για καφέ, να μαζευτούνε όλοι, να κανονίσουνε για που θα πάνε να το γιορτάσουνε μ΄εύθυμο φαγοπότι!
Άλλο έθιμο, για τη μέρα αυτή, είναι το τσούγκρισμα κόκκινων αυγών, βαμμένων την προηγούμενη, από μπογιά της Μεγάλης Πέμπτης που κρατήθηκε σε πήλινο δοχείο. Είναι το έθιμο να βάφεις τρεις φορές' μια τη Μεγάλη Πέμπτη για τη Λαμπρή, μια στις είκοσι μέρες από το Πάσχα και μια παραμονές της Ανάληψης, όπου θα λάβει χώρα και το τελευταίο τσούγκρισμα. Κι είναι νοικοκυρές που ακόμα το κρατάνε.
Μια γιαγιά μού'πε προχθές πως για τούτη τη μέρα λέγανε πως δεν πρέπει ο ήλιος να σε βρει στο κρεβάτι, ούτε όλη μέρα να κοιμηθείς, μέχρι να σκοτεινιάσει. Αλλιώς, ζάλη και πονοκέφαλοι θα σε βρουν το χρόνο όλο. Μέρα του Φωτός σήμερα, μέρα γιορτινή.. Για αυτό θα λένε κιόλας, πως τέτοια μέρα δεν κάνεις να σπείρεις ή να φυτέψεις, γιατί δε θα φυτρώσει ο σπόρος, ούτε θα αντρειώσει το φυτό. Τέτοιες μέρες γιορτινές, ο λαός μας τό'χε σε κακό ν'ασχολείται με χειρωνακτικές εργασίες. Αποτελούσανε επίσημες αργίες για την ψυχή του αγρότη ή του κτηνοτρόφου, που δεν του όριζε άλλος κανείς, με έγγραφα ρητά, πότε θα είχε σχόλη απ'τις δουλειές του...
Της Αναλήψεως σήμερα..
Παραθέτω μερικά ενδιαφέροντα - για όσους ενδιαφέρονται!- αποσπάσματα, για τη μεγάλη τούτη γιορτή, από σημαντικούς λαογράφους του τόπου μας, πριν αναφέρω κι εγώ, τα έθιμα της περιοχής μου για την ημέρα της Ανάληψης.
"Σαράντα μέρες ύστερα απ'την ανάστασή Του, ο Χριστός αναλήφτηκε, από το "Όρος των Ελαιών", στους ουρανούς, όπως μας αναφέρει η Καινή Διαθήκη (Λουκ. κδ' 46-52, Πραξ.α 1-12), αφήνοντας τον κόσμο να κινηθεί μέσα στο χώρο της θεόπνευστης διδασκαλείας Του. Έτσι, η μέρα αυτή από τότε τ'όνομα "Ανάληψις του Σωτήρος" και γιορτάζεται κάθε χρόνο σαράντα μέρες μετά από τη Λαμπρή." (Β.Λαμνάτος, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")
"Χαρακτηριστικό της λαϊκής λατρείας είναι, ότι τα θεία συμβάντα ο λαός κάθε φορά τα ζει ως πραγματικά γεγονότα. Έτσι και κατά τη γιορτή της Αναλήψεως κοινή είναι η πίστη, ότι τα μεσάνυχτα ανοίγουν οι ουρανοί και σε μερικούς τόπους, όπως και στην Κορώνη, ξημερώνοντας της Αναλήψεως όσοι είναι καθαροί ξαγρυπνούν όλη τη νύχτα να ιδούν το Χριστό που αναλήφεται. Όσοι είναι άξιοι βλέπουν ένα φως κι ανεβαίνει στους ουρανούς.
Συνήθεια επικρατεί σε όλα τα παράλια μέρη της Ελλάδος, την ημέρα της Αναλήψεως να κατεβαίνουν όλοι, μικροί μεγάλοι, στη θάλασσα για το πρώτο καλοκαιρινό κολύμπι. Επίδραση ασκεί και η μαγική δύναμη που αποδίδεται στο όνομα της γιορτής, επειδή το "αναλήβομαι" στη γλώσσα μας είναι συνώνυμο με το εξαλείφομαι, εξαφανίζομαι. Είναι καλό, λέγουν οι Λήμνιοι, τη "Γαλατοπέφτ'" να πας να πέσεις στη θάλασσα, να κάνεις μπάνιο. Αν έχεις και καμιά αρρώστια, φεύγει, ώρα άμα λάχει. Και για το σπίτι είναι καλό. Παίρνοντας λοιπόν νερό από τη θάλασσα (από 40 κύματα), οι Σαμιώτες ραντίζουν το σπίτι ολόκληρο, όπως με τον αγιασμό των Φώτων λέγοντας:"Όπως ανελήφτηκεν ο Χριστός, έτσι να αναληφτεί από το σπίτι μας η κακογλωσσιά, η αρρώστια, το κακό μάτι και όλα τα κακά." Το νερό αυτό το φυλάνε όλο το χρόνο, κι όποτε τύχει πρήξιμο ή πόνος ή δάγκωμα ή οτιδήποτε άλλο, βρέχουν μ'αυτό ένα πανάκι και το βάνουν επάνω στο πονεμένο μέρος κι ευθύς περνάει. Μα κι όποτε τύχει αρρώστια ή κακό μάτι ή μπει στο σπίτι άνθρωπος με κακό ποδαρικό ραντίζουν πάλι το σπίτι κι ευθύς φεύγει το κακό. Παίρνουν και μια πέτρα μαλλιαρή απ'τη θάλασσα για γούρι (δηλαδή για την ευτυχία) και τη βάζουν κάτω απ'το κρεβάτι." (Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")
"Παράλληλη μαγική ενέργεια, που εξακολουθεί να γίνεται και στις Αττικές ακτές σήμερα, είναι να ψάξουν οι κολυμβητές στον πρόχειρο βυθό της θάλασσας και να βρουν μια πέτρα με βρύα (πέτρα μαλλιαρή), που τη θεωρούν φορέα ευτυχίας και την παίρνουν στο σπίτι τους. Η πέτρα αυτή, με το ρίζωμα και τη βλάστησή της μέσα στη θάλασσα, συμβολίζει όλη τη δύναμη και την ουσία του στοιχείου αυτού, που, κατά τον Ευριπίδη, "κλύζει πάντα τ'ανθρώπων κακά" (Ιφιγένεια η εν Ταύροις, 1193). Είναι δηλαδή η θάλασσα καθαρκτική και ανανεωτική, ιδιαίτερα την ημέρα της Αναλήψεως, όταν με την παρουσία του Χριστού στους αιθέρες, ουρανός και θάλασσα έχουν αγιασθεί." (Δ.Λουκάτος, "Πασχαλινά και της Άνοιξης")
"Ενώ στα παράλια της χώρας ο γιορτασμός της Αναλήψεως γίνεται μέσα στα νερά της θάλασσας, στις ορεινές περιοχές τόπος ιδιαίτερου εορτασμού είναι οι μάντρες των αιγοπροβάτων' γιατί τη γιορτή της Αναλήψεως την τιμών εντελώς ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι και οι βοσκοί μας." (Γ.Α.Μέγας, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")
"Πέρα απ'την καθολική χριστιανική χροιά, η μέρα της Ανάληψης θεωρείται απ'τους βλάχους σαν καταδική τους γιορτή, για αυτό τους ακούς να λένε: "Έχουμε τη γιορτή μας σήμερα", ή "Γιορτάζει το βλάχικο σήμερα". Κι η γιορτή αυτή της Ανάληψης του Χριστού μας βρίσκει τους μπιστικούς και τους τσελιγκάδες μέσα στα καλοκαιριάτικα κατοικιά τους, στα τσαρδάκια τους, σκαρφαλωμένους μ'ολάκερο το βιο τους πάνω στις πλαγές και στα διάσελα, στα βουνά και στα ψηλότοπα, βόσκοντας και προσέχοντας τα ζωντανά τους. [...]
Τελειώνοντας τη λειτουργία κι ο παπάς παίρνει, κατά τη συνήθεια, ένα μικροπαίδι για βοηθό και τ'άλογό του να ξεκινάει για τις στρούγκες και τα τσελιγκάτα. Μέρα μεγάλη! Τρανή γιορτή! Πρέπει να βλογήσει τα ζωντανά και τους αφεντάδες τους. Ύστερα, έχει να μαζέψει βλέπεις κι ένα σωρό φιλέματα.
Κι αρχίζουν οι σάλαγοι και τα σφυρίγματα των τσοπάνηδων, που οδηγούν τα κοπάδια τους στα μαντριά για να "τ'αγιάσει" εκεί όλα μαζί ο παπα-Γιώργης. [...]
Οι τσοπαναραίοι πιστεύουν, πως την ημέρα της Ανάληψης, είναι αμαρτία να μαζεύουν τυρί στον τάλαρο, να "ταλαριάζουν" τυρί, όπως λένε. Γι'αυτό όλο το γάλα κείνης της μέρας και το τυρί αντάμα το μοιράζουν στους ανθρώπους για το καλό των ζωντανών και τη δική τους καλοτυχιά. Επίσης, την ημέρα της Ανάληψης οι τσοπάνηδες, γιδαραίοι ή προβαταραίοι είναι αυτοί, "αλατίζουν" τα κοπάδια τους. Ταϊζουν, δηλαδή, τα γιδοπρόβατά τους αλάτι κι αν τους ρωτήσεις γιατί, σ'απαντούν: Τ'αλάτι δίνει στα ζωντανά δύναμη κι όρεξη, βόσκουν πιο πολύ, πίνουν πιότερο νερό και νοστιμίζει το κρέας τους. [...]
Κατά το μεσημέρι, στα κονάκια στρώνεται το τραπέζι. Φτάνουν οι καλεσμένοι, στρογγυλοκάθονται όλοι μαζί κι αρχίζουν το φαγοπότι και το γλέντι. Ένα γλέντι που ξεχειλίζει κι ακούγεται σ'όλα τα βλαχοκόνακα και κάνει τα στανοτόπια να ζωντανεύουν απ'άκρη σ'άκρη. Κι ακούς τραγούδια βλάχικα, τραγούδια της τάβλας, που θα τ'ακούσεις και "καθιστικά", τραγούδια της αγάπης και των κλεφτών κι ένα σωρό λιανοτράγουδα με πολλά και ωραία τσάμικα. Κι όταν τελειώσουν τα τραγούδια του τραπεζιού, ο γεροτσέλιγκας σηκώνεται πάνω κι αρχίζει πρώτος τον χορό για το καλό της μέρας. Και στην κάθε του πατησιά και χοροστροφή, συλλογιέται ολάκερη τη ζωή του, που πέρασε στα βουνά, τόσο βιαστική, χωρίς να την καταλάβει." (Β.Λαμνάτος, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")
Εδώ στο Πήλιο, ή τουλάχιστον σε πολλά από τα χωριά του, υπήρχαν παρεμφερή έθιμα κάποια από τα οποία, όμως, δεν έχει τύχει να δω πουθενά καταγεγραμμένα. Όπως και σ'όλους τους τόπους που αγγίζει η θάλασσα, τη μέρα αυτή οι άνθρωποι το είχαν σε καλό να βουτήξουν στα νερά της. Κι ήταν ίσως η μέρα που επίσημα ξεκινούσαν τα καλοκαιρινά μπάνια. Οι περισσότεροι, μάλιστα, φέρναν στη θάλασσα τα στρωσίδια, τις κουβέρτες και τα σκεπάσματα και τα πλέναν στο νερό της. Χαρακτηριστικό, όμως, ήταν ότι και, μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, όλοι κατεβάζαν τα ζώα τους, τα γίδια και τα πρόβατα, παραλιακά για να πλυθούν στο νερό της θάλασσας. Ολόκληρα κοπάδια τσελιγκάδων, αλλά και τα λιγοστά εκείνα ζωντανά που κατείχε κάθε οικογένεια κατηφορίζανε στις ακτές για να καθαριστούνε. Το έθιμο, πέρα από ότι εξασθένησε, άκουσα πως πρέπει ν'απαγορεύτηκε κιόλας, για να μη μολύνουν, λέει, τα ζώα, τα νερά που κολυμπάνε οι ανθρώποι. Εκείνα τα νερά, δηλαδή, που έχουν φροντίσει οι ίδιοι άνθρωποι που κολυμπούν, να ρυπάνουν με χημικά, με σκουπίδια, με λιπάσματα, με πετρέλαια, αλλά και τόσους βόθρους παραλιακών μαγαζιών που ξεχύνονται στη θάλασσα... Τέλος πάντων.. Παρόλ'αυτά, σε μικρό βαθμό και κάπως παραλλαγμένο, το έθιμο ακόμα ανθεί στα μέρη μας. Όχι όσον αφορά τα αιγοπρόβατα, αλλά όσον αφορά τα άλογα της περιοχής. Κι είναι εντυπωσιακό, τέτοια μέρα, αφού σχολάσει η εκκλησιά, να συναντάς πολλούς καβαλαραίους αντάμα, πάνω στα άτια τους, στα πανέμορφα τούτα ζώα, να καλπάζουν προς τη θάλασσα...
Εκεί, θα τα βουτήξουν μέσα καβάλα, για το καλό. Οι λιγότερο τολμηροί μέχρι τα γόνατα, κι άλλοι, κανονικό κολύμπι αγκαλιαστό, καβαλάρης κι άλογο, μέχρι να μουσκευτούνε ως το λαιμό..
Ύστερα καταφθάνει ο παπάς, να τα λειτουργήσει και να ραντίσει με αγιασμό, ανθρώπους κι άλογα. Και στη συνέχεια ακολουθεί, μια στάση για καφέ, να μαζευτούνε όλοι, να κανονίσουνε για που θα πάνε να το γιορτάσουνε μ΄εύθυμο φαγοπότι!
Άλλο έθιμο, για τη μέρα αυτή, είναι το τσούγκρισμα κόκκινων αυγών, βαμμένων την προηγούμενη, από μπογιά της Μεγάλης Πέμπτης που κρατήθηκε σε πήλινο δοχείο. Είναι το έθιμο να βάφεις τρεις φορές' μια τη Μεγάλη Πέμπτη για τη Λαμπρή, μια στις είκοσι μέρες από το Πάσχα και μια παραμονές της Ανάληψης, όπου θα λάβει χώρα και το τελευταίο τσούγκρισμα. Κι είναι νοικοκυρές που ακόμα το κρατάνε.
Μια γιαγιά μού'πε προχθές πως για τούτη τη μέρα λέγανε πως δεν πρέπει ο ήλιος να σε βρει στο κρεβάτι, ούτε όλη μέρα να κοιμηθείς, μέχρι να σκοτεινιάσει. Αλλιώς, ζάλη και πονοκέφαλοι θα σε βρουν το χρόνο όλο. Μέρα του Φωτός σήμερα, μέρα γιορτινή.. Για αυτό θα λένε κιόλας, πως τέτοια μέρα δεν κάνεις να σπείρεις ή να φυτέψεις, γιατί δε θα φυτρώσει ο σπόρος, ούτε θα αντρειώσει το φυτό. Τέτοιες μέρες γιορτινές, ο λαός μας τό'χε σε κακό ν'ασχολείται με χειρωνακτικές εργασίες. Αποτελούσανε επίσημες αργίες για την ψυχή του αγρότη ή του κτηνοτρόφου, που δεν του όριζε άλλος κανείς, με έγγραφα ρητά, πότε θα είχε σχόλη απ'τις δουλειές του...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου