εποχή για κάστανα

Καθότι φθινοπώριασε και καθότι στον τόπο τούτο, ευτυχώς, μπορούμε ακόμη να βιώνουμε τις εποχές, να παρακολουθούμε την αλλαγή της φύσης, να συμμετέχουμε κι εμείς σ'αυτόν τον κύκλο της ζωής, ξεσηκωθήκαμε προχθές να πάμε να μαζέψουμε τα κάστανα. Οκτώβρης, λοιπόν, μήνας συνυφασμένος με τα κάστανα, που ευδοκιμούν σε τούτο το εύφορο και βλαστερό βουνό, το βουνό των Κενταύρων..



Υπέροχος μεζές, ψητός στα κάρβουνα κι ακόμα καλύτερα στο τζάκι. Έτσι κάποιες βραδιές φθινοπωρινές ή χειμωνιάτικες, με καιρό βροχερό ή τα πρώτα χιόνια ν'ασπρίζουνε το τοπίο, μαζεμένη η συντροφιά γύρω απ'τη θαλπωρή της αναμμένης εστίας, με τα κάστανα να σιγοψήνονται στη θράκα, τις φλόγες παραδίπλα να παιχνιδίζουν μαγνητίζοντας το νου, και το κρασάκι, κόκκινο κι αρωματικό, να θερμαίνει τις καρδιές μας.. Έτσι απλά και όμορφα.. Απο αυτά τα απλά και όμορφα που, κάποτε, ήτανε καθημερινά και τώρα γίνανε ξεχασμένα..



Το κάστανο μπορεί κανείς να το γευτεί με χίλιους δυο τρόπους. Πέρα από ψητό ή βραστό, μπορεί να νοστιμίσει με την παρουσία του, πολλά φαγητά ή γλυκά επιδόρπια. Συνοδεύει υπέροχα το κρέας, ειδικά το χοιρινό, αλλά αποτελεί και τη βάση υπέροχων συνταγών ζαχαροπλαστικής. Προσωπικά, λατρεύω την πάστα κάστανου βουτηγμένη σε σοκολάτα (εδώ, δε ρωτάνε για θερμίδες!!), που παρασκευάζεται αρκετά απλά: Βράζουμε τα κάστανα, ώστε να μαλακώσουν αρκετά, τα ξεφλουδίζουμε και τα πολτοποιούμε. Από την πάστα αυτή πλάθουμε μικρά μπαλάκια. Κατόπιν λιώνεις τη σοκολάτα (υγείας ή κουβερτούρα) σε χαμηλή φωτιά με τη μέθοδο Bain Marie (δηλαδή σε μια κατσαρόλα με νερό που βράζει τοποθετούμε το δοχείο με τη σοκολάτα ώστε να λιώσει χωρίς να αρπάξει) προσθέτοντας και ελάχιστο βούτυρο ή λαδάκι (για να μην πετρώσει εντελώς η σοκολάτα όταν αργότερα ξαναπαγώσει). Τέλος, αφού καρφιτσώσουμε με οδοντογλυφίδες τα μπαλάκια (για να μην πασαλειφτούμε ολόκληροι!) περιχύνουμε τη σοκολάτα πάνω τους, ώστε να σχηματιστεί τριγύρω η σοκολατένια κρούστα. Μιλάμε για ονειρεμένη γεύση... Σοκολατάκια με γέμιση κάστανο..



Το κάστανο, εκτός από φθινοπωρινή λιχουδιά, αποτελεί έναν πολύτιμο για τον οργανισμό καρπό, με διάφορες ευεργετικές ιδιότητες. Γενικότερα, για το δέντρο της καστανιάς, μας αναφέρει ο Κώστας Μπαζαίος:
" Τα φύλλα της καστανιάς περιέχουν Καστανίνη, Τανίνη, Εσκουλίνη, σαπωνίνες. Τα κάστανα περιέχουν υδατάνθρακες, αζωτούχες ουσίες, ίνες, μεταλλικά άλατα (κυρίως Κάλιο, Μαγνήσιο και Ασβέστιο).
Τα φύλλα της καστανιάς έχουν αποχρεμπτικές ιδιότητες. Το έκχυμα* και το εκχύλισμά τους χρησιμοποιούνται κατά του κοκίτη και σε βρογχικά.
Τα κάστανα, ωμά ή ψητά και το αφέψημα των αγκαθωτών καλυμμάτων τους σταματούν τη διάρροια (ευκοιλιότητα).
Η φλούδα, όπως και τα φύλλα του δέντρου, είναι στυπτικά και αντιπυρετικά, γι'αυτό χρησιμοποιούνται σε πυρετούς και σε θέρμες.
Τα φύλλα είναι πολύτιμα και για τους ρευματισμούς. Το αφέψημα** των φύλλων είναι ορεκτικό, τονωτικό, δυναμωτικό και βοηθάει στη χώνεψη.
Βρασμένα φύλλα χρησιμοποιούνται σε επιθέματα σαν φάρμακο στις αιμορροϊδες.
*έκχυμα: Μουλιάζουμε 25 με 30 γραμμάρια φύλλα καστανιάς σε ένα ποτήρι βραστό νερό για 10 λεπτά και μετά το σουρώνουμε. Πίνουμε ανάλογα με την κατάσταση από μια κουταλιά σούπας μέχρι ένα κρασοπότηρο, 3 φορές τη μέρα.
**αφέψημα: Καλό είναι να βράζουμε λίγα φύλλα ή πολύ μικρή ποσότητα φλούδας γιατί αν γίνει πυκνό μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές διαταραχές. Πίνουμε 2-3 φορές τη μέρα, σε δόση κρασοπότηρου.
[...]
Να και μια παλιά παράξενη συνταγή για τις παρωνυχίδες των χεριών και των ποδιών, που διέσωσε ο Ξεν.Αναγνωστόπουλος, στη "Λαϊκή Φαρμακολογία" του: Βράζουμε μισό ως ένα κιλό κάστανα, τα ξεφλουδίζουμε και τα ξαναρίχνουμε στο βρασμένο νερό. Τα λιώνουμε να γίνουν χυλός και βάζουμε μέσα τα δάχτυλα με τις παρωνυχίδες. Τα αφήνουμε ως μια ώρα και οι παρωνυχίδες πέφτουν χωρίς τους γνωστούς πόνους." (Κ.Μπαζαίος, "100 βότανα, 2000 θεραπείες")

Ο Κ.Μπαζαίος αναφέρει επίσης ότι "Οι παλιοί κτηνοτρόφοι δίνουν στις αγελάδες όταν πάθουν διάρροια βραστά κάστανα ή τσάι φύλλων, μαζί με ρύζι."

Φαίνεται, πάντως, ότι το κάστανο αποτελεί αγαπημένο καρπό και πολλών ζώων! Πέρα από τα αγριογούρουνα, τα οποία αφθονούν στον τόπο μας και μας συναγωνίζονται στην περισυλλογή των, πεσμένων στις πλαγιές, καρπών, και πέρα από το σκύλο των γειτόνων μου (φαντάζομαι και άλλων σκύλων) ο οποίος, κάθε που βράζουνε κάστανα, μονάχα και με τη μυρωδιά, αποτρελαίνεται και κλαίει κι οδύρεται για να τον ταϊσουν, όλες οι γάτες (τουλάχιστον οι πηλιορείτισσες!) ξετρελαίνονται με τα κάστανα. Κι έτσι, όπως πέταξα τα φλούδια που καθάρισα στον τενεκέ της αυλής, μαζεύτηκαν, ξαφνικά, όλες οι γάτες της γειτονιάς, καυγαδίζοντας άγρια μεταξύ τους, ποια θα πρωτογευτεί τα υπολείμματα!