Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2019

Το κουτί της Πανδώρας

του Μ.Καραγάτση..

(από τα "Νεανικά Διηγήματα", εκδόσεις:  Εστία)



(Έργο του John William Waterhouse)


"ΘΥΜΑΣΤΕ ΤΟΝ ΜΥΘΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΩΡΑΣ; Ήταν η πρώτη γυναίκα του κόσμου, και σαν τέτοια έχει συγκεντρωμένες όλες εκείνες τις ευχάριστες ή δυσάρεστες ιδιότητες που έχει διασπείρει σήμερα στις απογόνους της. Ήταν ο παράδεισος και η κόλαση μαζί. Μια πραγματική ένωση, δυαδική μοναρχία, του Βασιλείου των Ουρανών και της Ηγεμονίας του Ερέβους.

Ο μύθος λέει, ότι τότε οι Θεοί αποφάσισαν να σπείρουν τα κακά στη Γη. Θαυμάζω την αφέλεια των προγόνων μας, αν μου επιτρέπεται να χαραχτηρίσω αφέλεια μια τέτοια επιπολαιότητα. Οι θεοί είχαν στείλει στη Γη τη γυναίκα, δεν υπήρχε λοιπόν ανάγκη να στείλουν και άλλα κακά, δεδομένου ότι η κοινή μας πρόγονος πρέπει να ήταν πλασμένη από μιαν πάστα κακίας, τύπου γάλακτος Νεστλέ, ευχάριστου και ιδίως συμπεπυκνωμένου.

Ή μήπως πάλι πλανώμαι; Διόλου απίθανο οι παμπόνηροι αυτοί Δαναοί, να πλάσαν τον μύθο έτσι, για να κολακέψουν τις ομηρικές συνεύνους των, στέλνοντας το απαίσιο κουτί κατόπιν, σαν είδος αναρχικής μπόμπας, κρυμμένης μέσα σε θήκη κοσμημάτων, και πληρωτέας contre-rembourcement.

Πάντως, ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης το ρίξαν σε κάποιο Θεό, δεν θυμάμαι ποιον, γενικό αποδέχτη όλων των εκφράσεων των εσωτερικών αισθημάτων μας, που προκαλούν τα εξωτερικά γεγονότα, όπως όλοι οι θεοί άλλωστε. Αυτή λοιπόν η συκοφαντημένη Θεότης, έστειλε το κουτί με τα κακά στην Πανδώρα, και της είπε να μην τ’ ανοίξει, επ’ ουδενί λόγω. Αν σκεφθεί κανείς λογικά, θα δει ότι αυτή η απαγόρεψη, δεν χρησίμευε παρά για ένα πρόσχημα, που πίσω του θα κρυβόταν η τυχόν τύψη της θεϊκής συνείδησης. Εφόσον ο σκοπός του ήταν να σκορπίσει στον κόσμο κάθε δυσάρεστη ασχήμια, γιατί να διαλέξει για πλασιέ αυτή την αθώα γυναίκα; Ή μην ήταν τρόπος κι αυτός για να επαυξήσει την δύναμη του περιεχομένου του κουτιού, επιβάλλοντας ύπουλα στην Πανδώρα τη δυσφήμιση του φταίξιμου, που μοιρασμένη τη φέρνουν ώς σήμερα όλες οι απόγονοί της;

Η Πανδώρα το άνοιξε το κουτί. Δεν βάσταξε. Ήταν γυναίκα και σαν γυναίκα, περίεργη. Τα λοιπά περιττεύουν, και η συνέχεια είναι γνωστή και τετριμμένη. Σας υπενθυμίζω μόνον, ότι ενώ τα ελευθερωμένα κακά φύγαν και σκορπίστηκαν στα πέρατα της Οικουμένης, η Ελπίδα, το μορφινούχο αυτό καταπότιο, που χάρισαν οι δίκαιοι και πολυεύσπλαχνοι Θεοί στους ανθρώπους, μετά το πρώτο τους δώρο, τον καρκίνο της δυστυχίας, εθεώρησε καλό να καθίσει τεμπέλικα στην άκρη του κουτιού, χωρίς απολύτως καμιάν όρεξη να εκτελέσει την επανορθωτικήν εργασία του. Και κει βρίσκεται ακόμα.

Έτσι λοιπόν και μένα μια μέρα, άνοιξε μπροστά μου το κουτί που έκρυβε τα κακά της πολιτικής. Τις ασχημίες της ζωής τις ήξερα από καιρό. Μα φαίνεται ήμουν γεννημένος σκεπτικιστής, γιατί από τότε κοιτούσα τον κόσμο με φιλοσοφικήν αδιάφορη προσοχή. Μερικοί αυτό το λεν έλλειψη πνεύματος. Περιττόν να σας πω ότι διαφωνώ ριζικώς και εξ ενστίκτου.

Μόλις είχαν αρχίσει τότε τα πάθη, που κάμποσα χρόνια διαίρεσαν τον τόπο μας σε δύο στρατόπεδα. Ήμουν πολύ μικρός. Τα πολιτικά γεγονότα της εποχής μου τα σκεπάζει μια πυκνή ομίχλη μέσα μου. Το μόνο που θυμάμαι ήταν ότι είχαν γίνει εκλογές. Λεπτομέρειες μη μου ζητάτε. Δεν είμαι σε θέση να σας δώσω. Θυμάμαι μόνον ότι ήταν χειμώνας και ότι πήγαινα στο σχολείο, όπου με κρατούσαν σε διαρκή γοητεία τα μεγάλα μάτια και το αχνό πρόσωπο της κυρίας Νίτσας.

Πολλές φορές ώς τότε, είχα ακούσει την μητέρα μου τα δειλινά ή τα βράδια, όταν το γκρίζο χειμωνιάτικο φως έκοβε το προφίλ της στο άνοιγμα του παράθυρου, να μιλάει με την πίκρα της δοκιμασμένης γυναίκας για την πολιτική. Συνήθως δεν απευθυνόταν σε μένα, γιατί ακόμα δεν ήμουν σε θέση να υπεισέλθω στα μυστήρια αυτής της υπερεπιστήμης. Αλλά το θέμα ήταν φρικωδώς ενδιαφέρον. Άφηνα στη μέση το διάβασμα της Διάπλασης, και παρακολουθούσα τη συζήτηση, που το πιο μεγάλο μέρος της ήταν ένας ατέλειωτος μητρικός μονόλογος.

— Είναι γλυκιά και προδότρα σαν τη θάλασσα, ύπουλη σαν τη γυναίκα, έχει χίλια πρόσωπα και άπειρα χέρια σαν τον Βισνού, χέρια που χτυπούν, που εκλιπαρούν, που απειλούν, που ζητιανεύουν, που κολακεύουν, που γοητεύουν και που πιο συχνά κλέβουν. Είναι το Ινδικό Τριμουρτί, με τις μορφές της Δόξας, της Μετριότης, και της Αφάνειας. Ένστικτο, Επιστήμη και αρρώστια συγχρόνως, αναφαίνεται, κολλάει, μαθαίνεται. Δοξάζει την πιο περίφημη μηδενικότητα, και γελοιοποιεί το πιο δυνατό μυαλό. Είναι φωτεινή νύχτα, που μόνον οι νυχτάλοπες βλέπουν, βράχος που δοκιμάζονται οι χαρακτήρες με βραβείο την Αποτυχία, σαρκαστικό γέλιο του Δαίμονα που τον λευτέρωσες, ανοίγοντας το μπουκάλι με τη σφραγίδα του Σολομώντος...

Και ο μονόλογος εξακολουθούσε σε εικόνες που θα τις ζήλευαν οι Άραβες μυθογράφοι και οι διάδοχοι του Παρνασσού.

— Σπέρνει τη διχόνοια, χωρίζει οικογένειες, ψυχραίνει φίλους. Κάνει τον άνθρωπο μισητό και επιθυμητό. Είναι ο σίφουνας των κακών και της δυστυχίας...

Με μια λέξη, αν πιστεύαμε τυφλά τις διδαχές της μητέρας μου, η πολιτική ήταν το κουτί της Πανδώρας, ένα κουτί που μόνο τη φήμη του ήξερα, μα που το περιεχόμενό του ήταν ασαφές και προβληματικό. Και νά που μια μέρα, την επομένη Δευτέρα των εκλογών, το καπάκι άνοιξε, και τα κακά της πολιτικής φτερούγισαν μπρος στα μάτια μου, σαν μαύρα καλικαντζαράκια.

Η σκηνή στο σχολείο, στο διάλειμμα. Την πελώρια αυλή, τη φωτίζει ένας ήλιος παγωμένος. Οι αδύνατες γαμπίτσες των παιδιών παίρνουν τόνους μελιτζανιούς και κάτω από τις μυτίτσες κρέμεται ένα διάφανο διαμάντι.

Μέσα στο γραφείο οι «κυρίες», καθισμένες γύρω στη σόμπα, ακούν την κυρία διευθύντρια που διαβάζει στην εφημερίδα τα πρώτα αποτελέσματα. Από το ισόγειο παράθυρο βλέπω τις εξημμένες από φόβο και περιέργεια φυσιογνωμίες τους.

Το κρύο μάς περουνιάζει. Τα γυμνά γόνατά μου χτυπιούνται μ’ ένα κρότο κούφιων ξύλων. Μόνον ένα γερό τρέξιμο πάνω στην παγωμένη λάσπη μπορεί να μας δώσει μια ζωογονητική θερμότητα. Ρίχνω μιαν ανεύθυνη ιδέα.

— Παιδιά! Παίζουμε τους κλέφτες και τους χωροφύλακες;

Όλη η αυλή αντήχησε από χαρούμενες φωνές.

— Ναι, ναι, μπράβο Γιαννάκη, τους κλέφτες και τους χωροφύλακες. Εγώ θα γίνω χωροφύλακας! Εγώ κλέφτης! Εγώ αστυνόμος!

Είναι γνωστό, ότι η αναρχία είναι ένα από τα πιο μεγάλα κακά. Και καθώς βλέπετε μια φοβερή αναρχία απειλούσε το παιδικό μας παιχνίδι. Η διαίρεση και η διοργάνωση της ομοιογενούς αυτής δύναμης σε δύο στρατόπεδα αντίθετα δεν ήταν και πολύ εύκολο πράμα. Μόνο μια λύση υπήρχε. Ο από μηχανής Θεός, ο άνθρωπος της επιβολής, που παίρνοντας την αρχηγία των κλεφτών, χωρίς άλλο από προγονική κληρονομικότητα της λατρείας της ελευθερίας και περιφρόνηση στην ένοπλο δύναμη, θα διόριζε τον εντεταλμένο στην καταδίωξη αστυνόμο, παίρνοντας έτσι την ανώτερη αρχηγία και εποπτεία του παιχνιδιού.

Και ο άνθρωπος της πυγμής παρουσιάστηκε. Είναι ο νταής του σχολείου, ένας από τους μεγάλους της τετάρτης, μαύρος και άσκημος, που ακούει στα ονόματα Καραμπόλας, Μούμια, Στοκοφίσι και Ιππώνεια, το τελευταίο γιατί στο παιχνίδι «άλογο και καβαλάρης», αυτός διόριζε τ’ άλογα.

Μπήκε στη μέση και με μια κίνηση γιομάτη περιφρονητική μεγαλοπρέπεια επέβαλε την τάξη.

— Σκασμός, μυξιάρικα! Εγώ είμαι αρχιλήσταρχος!

Αφού με πραξικόπημα πήρε την αρχή, άρχισε να μοιράζει αξιώματα. Και πρώτα σκέφτηκε για το πρόσωπο του άξιου εχθρού του.

— Εσύ Γιαννάκη θα είσαι αστυνόμαρχος. Ο Γκαμήλας χωροφύλακας, ο Παπαδόπουλος ενωμοτάρχης. Για πρωτοπαλίκαρο παίρνω τον Πίπη...

Όλοι γυρίσαμε να ιδούμε τον εκλεχτό υπασπιστή του Αρχηγού. Μα ο Πίπης με τα χέρια στις τσέπες του πανταλονιού και τα πόδια ανοιγμένα κοιτούσε τον Καραμπόλα με ένα ύφος γιομάτο ειρωνεία και αυθάδεια.

— Ρε Ιππώνεια, μπας και νόμισες, πως εγώ ο γιος του συνταγματάρχη Τριαστέρη θα καταδεχτώ να γίνω πρωτοπαλίκαρο ενός Βασιλικού σαν και σένα. Άι στο διάολο ρε!

Και γυρίζοντας κατά το μέρος μας επρόσθεσε με άφατη αυτοπεποίθηση.

— Εγώ είμαι αρχιλήσταρχος, που είμαι και Βενιζελικός!

Ιερή οργή τάραξε από πάνω ίσαμε κάτω τον Καραμπόλα, ενώ εμείς άβουλο ποίμνιο περιμέναμε με αγωνία την εξέλιξη των γεγονότων.

— Ρε πουλημένε, που τολμάς και βάζεις στο στόμα σου τον βασιλιά, πέρνα από τον μαχαλά σαν σου βαστάει ρε, να γυρίσεις μπλε μαρέν στο ξύλο...

Και γυρίζοντας κατά το ακροατήριο, επιβεβαίωσε τη στερεότητα της θέσης του.

— Εγώ είμαι αρχιλήσταρχος!

Αλίμονο, όμως! Ο όχλος είναι άβουλος, και μόνον ένας ηρωισμός, μια αυτοθυσία, μπορεί να τον παρασύρει, κατά μιαν άποψη. Ο Καραμπόλας πρώτος κατάλαβε την ψυχολογία μας και έβαλε σ’ ενέργεια τα μεγάλα μέσα.

— Ο Βενιζέλος είναι γυαλάκιας.

Η μεγάλη ύβρις αντήχησε στον παγωμένο αέρα. Ο Πίπης ωχρίασε και χωρίς ν’ απαντήσει ρίχτηκε με γροθιές μπροστά στον Καραμπόλα, και οι δυο κυλίστηκαν στο χώμα, ενώ ο αχάριστος όχλος βλέποντας τους αρχηγούς να μαλλιοτραβιούνται ξέσπασε σε φωνές κανιβαλικής χαράς.

Το βράδυ, όπως πάντα η μητέρα, καθισμένη κοντά στο παράθυρο κεντούσε. Το έντονο προφίλ της ζωγραφιζόταν αδρά ανάμεσα στις σκοτεινές κουρτίνες. Μπήκα στην κάμαρα με σοβαρότητα και επιβολή. Ένιωθα πως ήμουν πιο μεγάλος, πιο πολύς. Ένα καινούριο φορτίο, ένα βάρος γνώσης, μου ’δινε μια μεγάλην ιδέα για τον εαυτό μου και άμετρο πεσιμισμό για τον κόσμο και τη ζωή.

Η μητέρα, όπως πάντα, με υποδέχτηκε με τη γλυκιά φωνή της.

— Καλώς τον Γιαννάκη μου, καλώς το χρυσό μου το παιδί. Είναι ευχαριστημένος ο μικρός μου από το σχολείο σήμερα;

Αυτό είναι αμφίβολο. Πολλά αισθήματα, και φοβερές επιρροές κλονίζουν την ψυχούλα του Γιαννάκη, του καλού παιδιού. Κάθουμαι στην καρεκλίτσα μου στα πόδια της μητέρας. Τα άσπρα χέρια της ανεβοκατεβαίνουν πάνω στο κέντημα. Είναι η ώρα των εκμυστηρεύσεων. Το σκοτάδι είναι καλός σύμβουλος, και η μητέρα καλός σύντροφος.

— Μαμά. Η πολιτική είναι κακό πράμα...

Η μητέρα με κοιτάει με έκπληξη πάνω από τα γυαλιά της.

— Και πώς το κατάλαβες Γιαννάκη;

Με άφατη σοβαρότητα της διηγούμαι τα φοβερά γεγονότα της ημέρας. Συμμερίζεται απόλυτα τη γνώμη μου και κουνάει συγκαταβατικά το κεφάλι. Μα νομίζω πως ένα αδιόρατο χαμόγελο τραβάει το χείλι της.

Η διήγηση τέλειωσε. Η μητέρα αναστενάζει. Και ξαναπιάνει το αιώνιο τροπάρι της, ενώ το σκοτάδι πέφτει σιγά σιγά στην κάμαρα.

— Είναι ωραία και κακιά σαν τη θάλασσα, γλυκιά και πικρή σαν όμορφη γυναίκα, ελαφριά και λαμπερή σαν σαπουνόφουσκα, επιθυμητή και φοβερή σαν μάγισσα. Είναι η στρίγκλα του βουνού, το χρυσό μήλο που το τρώει το σκουλήκι, η Βαβέλ της φιλίας, η μορφίνη της ματαιοδοξίας..."

1927

(Διαδικτυακά, εδώ: http://www.greek-language.gr)

15 σχόλια:

  1. Κουτί της Πανδώρας και ασκός του Αιόλου ταυτόχρονα, ε;

    Νομίζω ότι ο Καραγάτσης αποτυπώνει γλαφυρά και με την αφηγηματική του άνεση το κλίμα της εποχής - που έφτανε, βέβαια και στα παιδιά. Ο διχασμός, η καταστροφή του '22, η έλευση των προσφύγων, η εκτέλεση των 6 στο Γουδή κλπ. Φανατισμός, απογοήτευση, αμφισβήτηση.

    Κι ύστερα, είναι κι η άλλη σκέψη. Πόσα πράγματα δεν υπάρχουν που θα μπορούσαν να φωτίζουν τον κόσμο και να τον βελτιώνουν και τα κατεβάζουμε "στα μέτρα μας" και τα διαπομπεύουμε;
    Ασ'τα φιρικάκι. Δύσκολο είδος το είδος άνθρωπος! Μείνε φιρίκι! (Αλλά πρόσεχε και να μη σε φάνε, ε; :-) )





    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Παρ' όλη την μεγάλη μου αγάπη για τον Καραγάτση και τη γραφή του αν και πολλοί τον θεωρούν υπερτιμημένο,επιμένω να τον αγαπώ, δεν μπορώ να μη σταθώ σ' αυτήν την έρημη τη γυναίκα, στο θηλυκό, που έχει χρεωμένα στην πλάτη του, περίεργο πώς, όλα τα κακά τούτου του κόσμου μαζεμένα. Δεν σκοπεύω να εκθέσω διεξοδικά τις σκέψεις μου αλλά θα πω πως ακόμα και η "πολιτική" που είναι πέρα για πέρα κατασκεύασμα ανδρικών εγκεφάλων, τη βάφτισαν θηλυκή.
    Τελικά, ας το παραδεχτούμε, πρέπει να διαθέτει πολλές ικανότητες η γυναίκα: ευφυΐα, αποτελεσματικότητα, εφευρετικότητα, αντίληψη, οξυδέρκεια αλλά και δυνατό ένστικτο, αντοχή, υπομονή, καρτερία και πάνω απ' όλα μπορεί να γεννάει ζωή (τί τρόμος και δέος για τα αρσενικά να κατανοήσουν αυτό το "θεϊκό χάρισμα")...για να την φοβούνται τόσο και να έχουν κάνει τα πάντα για να τη θάψουν. Όμως θάβουν ένα σπόρο, όπως λέει και ο Χριστιανόπουλος. Απεχθάνομαι την πατριαρχική νοοτροπία που έχει φέρει στον κόσμο τόσα δεινά και εξ'αιτίας της χαντακώθηκε για αιώνες και αιώνες ο μισός και παραπάνω πληθυσμός της γης, ο πιο δημιουργικός σε όλους τους τομείς: οι γυναίκες.
    Επιφυλάσσομαι να κάνω μια ανάρτηση με αυτό το θέμα και εκεί θα πω περισσότερα και πιο τεκμηριωμένα.
    Πολλά φιλιά Φιρίκι μου και την επόμενη φορά μην επιλέξει για ψευδώνυμο ένα ουδέτερο ουσιαστικό αλλά ένα Θηλυκό όπως σου αρμόζει ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τώρα γιατί μου το κάνεις αυτό κύριε Λι; Τί τον ήθελες τον ασκό του Αιόλου; Γάνιασα να τον βγάλω από το μυαλό μου, λέμε! Μου τον κοτσάρεις κι εσύ αντάμα με το κουτί της Πανδώρας;!

    Είναι, πάντως, απίθανος αυτός ο συγχρονισμός που λαμβάνει χώρα σχεδόν πάντοτε... Έψαχνα κάτι άσχετο κι έπεσα στο διήγημα αυτό του Καραγάτση. Δεν το πολυθυμόμουν, παρ'ότι έχω διαβάσει άπαντα του Καραγάτση από την εφηβεία ακόμη (καθ'ότι αδυναμία μεγάλη!!!) και κάθησα να το ξαναδιαβάσω. Και με γοήτευσε κι είπα θα το βάλω στο "φιρίκι". Εντωμεταξύ, μελετούσα κάτι για τον Αίολο. Και ψαχούλεψα τον Ευστάθιοι μπας και βρω κανένα στοιχείο επιπλέον. Και κόλλησα με τον ασκό! Και μου κοτσάρει κι ο Ευστάθιος πως όπως ο πίθος ελπίδων "παρ'Ησιόδω" έτσι και "παρ'Ομήρω" ασκός ελπίδων είναι αυτός "τω Οδυσσεί ευέλπιδι επί τοις ανέμοις όντι". Νά'σου πάλι μπροστά μου ο πίθος της Πανδώρας! Άσε το άλλο, πως τινές όπως τον παρ'Ησιόδω πίθο, έτσι και τον παρ'Ομήρω ασκό "εις ανθρώπειον εξελάβοντο σώμα"! Και προσπαθώ να καταλάβω η δυστυχής! Μου κοτσάρει και το χρησμό με τον ασκό που έλαβε ο Αιγέας... Γιατί με προβλημάτισες πάλι, μου λες;!!!

    Όσο για τη δεύτερη σκέψη, πές μου ντε! Γιατί τα "εν Ουρανώ" τα προσγειώνουμε έτσι ανώμαλα, και τα "επί της Γης" δεν τα αφήνουμε να "πετάξουν" στο φως; Κατανοείς εγώ, ως φιρίκι, τί έχω να πάθω μόλις πέσω στο έδαφος! Πέρα από τους μώλωπες, θ'ακολουθήσει στυγνή επίθεση απ'ό,τι έρπεται... Ας γραπωθώ, λοιπόν, στο κλαρούδι (!) μου, να με χτυπάει ο ήλιος και να χρωματίζω όμορφα τις πράσινες φυλλωσιές! Τώρα, αν με φάνε, με φάγανε! Κανείς δε γλιτώνει απ'το τέλος κι απ'τους ανθρώπους!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Αχαχα, Μαρία μου, ξεσπάθωσες!!! Άνδρας και γυναίκα έχουν ο καθείς τα δικά του ξεχωριστά χαρακτηριστικά κι εκεί είναι όλη η ομορφιά, σ'αυτή τη διαφορετικότητα! Τώρα το τί αντιμετώπιση είχε (και το τί αντιμετώπιση έχει ακόμη και σήμερα σε κάποιες κοινωνίες) η γυναίκα είναι όντως ένα μεγάλο θέμα! (Ίσως πρέπει να το ψάξουμε γιατί μας έχουν τόσα χρεωμένα! Ε, μα!) Άπαπα, Μαρία μου, μα δεν έχω ψευδώνυμο το "φιρίκι", ο κύριος Λι μου το κόλλησε και σιγά-σιγά νομίζω κι εγώ πως αρχίζω να αισθάνομαι μήλο!!! Κι επιπλέον συχνά του απαντώ κι ως μήλο! "Φιρίκι" απλά έχω ονομάσει το "σπιτικό" μου! Εγώ πάντα Όλγα υπογράφω! Από το παθ ακόμη. Απλά, να τι έγινε. Επειδή από το κινητό δεν ήθελα να μπαίνω με το βασικό λογαριασμό μου, άνοιξα κι άλλον και κότσαρα σε παρένθεση ένα "φιρίκι" δίπλα στο Όλγα για να τους ξεχωρίζω!

    Όσο για τον Καραγάτση, ας τον θεωρούν, όπως λες, κάποιοι υπερτιμημένο... κι ας τον φτάσουν αν μπορούν!!! Εγώ τον αγαπώ ιδιαιτέρως - ήταν τρόπον τινά, εφηβικός μου "έρωτας", αν και, γενικότερα, η γενιά του έβγαλε εκπληκτικούς συγγραφείς οι περισσότεροι εκ των οποίων παραμένουν αγαπημένοι μου!

    Καλό σου βράδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΤΟ ότι μιλάς στον Διονύση ακαταλαβήστικα και πολύ φοβάμαι πως εκείνος σε καταλαβαίνει μου ανοίγει την όρεξη να σας φάω και τους δύο, συγκεκριμένα να σας απολαύσω, εσείς να μιλάτε και εγώ να γουργουρίζω κουλουριασμένη σε μια γωνιά τρώγοντας αχμμμ μηλόπιτα χαχαχ
    Λατρεύω την αγία τετράδα(έτσι τους ονομάζω ) ... και πραγματικά σήμερα έναν από αυτούς, όποιος να ταν... τον ήθελα...
    Σε ευχαριστώ για την αφορμή :)
    Το πρόβλημα δεν είναι η γυναίκα, η πολιτική, η θάλασσα η έμπνευση ή ή αλλά πως θα την εκμεταλλευτεί, θα την χρησιμοποιήσει, θα την υποτάξει ή θα την αποθεώσει ψηλά ψηλά και πιο ψηλά ...ο άντρας, ο ηγεμόνας,ο άνεμος ο λόγος ο ο
    Τα η και τα ο :)
    Άναψες φωτιά στην ΜαΓια μας ? ωραία θα περάσουμε στο σπιτικό της

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Παραστατικός ο Καραγάτσης όπως σε όλα του...Η πολιτική γυναίκα γεννήθηκε αλλά την έβγαλαν ''στο κλαρί'' οι άντρες. Η πολιτική -γιατί τα πάντα πολιτική είναι- επηρεάζει τους ανθρώπους κάθε εποχή. Ο Σωκράτης παρότρυνε τους νέους να μην ασχοληθούν εξαρχής με την πολιτική για να μην διαβρωθούν. Αλλά στ'αλήθεια πιστεύεται ότι ένα κουτί αν παραδινόταν σε άντρα δεν θα το άνοιγε εκείνος από περιέργεια; Βρε τι έχει ακούσει και τι έχει φορτωθεί η γυναίκα!!!!
    Καλημέρα Όλγα μου
    Φιλιά πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ενημερώνω την Ξανθιά Θεά πως δε με πείθει ότι δεν καταλαβαίνει, απλά ψάχνει αφορμή για να γουργουρίζει κουλουριασμένη, παρέα με τη μηλόπιτα! (Ευελπιστώ ότι δε θα επιλέξεις φιρίκια για τη συγκεκριμένη μηλόπιτα!!). Άσε και που το τί καταλαβαίνουμε εμείς, μπορεί να τεθεί κι αυτό υπό αμφισβήτηση!! Ευτυχώς ο κύριος Λι μου χάρισε το άλλοθι του μήλου που, ομολογώ, τόσα χρόνια δεν τό'χα σκεφτεί: Πως μήλο είμαι κι ό,τι θέλω λέω!!!

    Αγία Τετράδα,ε;! Ωραίο!

    Λατρεύω τα "ο" και τα "η" κι αυτή τη γλώσσα που, όχι αναίτια, έπλασε άλλα θηλυκά κι άλλα αρσενικά... Και μ'αρέσει όπως το θέτεις!!!

    Φιλιά!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πάντως, Αννούλα μου, για να βάλουμε σε κάποια τάξη τα πράγματα ο παππούς Ησίοδος μας λέει πως ο Ζευς έκρυψε τα μέσα της ζωής από τους ανθρώπους επειδή θύμωσε που τον εξαπάτησε ο αγκυλομήτης Προμηθέας ("Έργα και Ημέραι" στ.47 κ.ε.). Γι'αυτό σχεδίασε βαριές θλίψεις για τους ανθρώπους και τους έκρυψε το πυρ. Το οποίο και στη συνέχεια ο Προμηθέας έκλεψε για να το δώσει στους ανθρώπους κι έτσι ο Ζεύς εξοργίστηκε περισσότερο κι αποφάσισε να στείλει το μεγάλο πάθημα στους ανθρώπους! Κι αυτός τί τό'θελε να τον συγχύσει εξεπατώντας τον αρχικά; Ε; Βλέπεις να διαμαρτύρεται, όμως, κανείς με αυτό;!!! Άσε πάλι, τον άλλον, τον "αμαρτίνοον" ("Θεογονία" στ.511) Επιμηθέα, που τού'χε πει ο αδερφός του να μη δεχτεί ποτέ δώρο απ'τον Ολύμπιο θεό κι εκείνος, λέει, το ξέχασε! Αυτές δε φέρει ευθύνη για τις συμφορές; Και το πιθάρι τί το κρατούσε στο σπίτι του αφύλακτο, αφού έπρεπε να μείνει κλειστό; Ξένη γυναίκα δέχτηκε, δεν ήξερε να το προστατεύσει;!! Εμ, μας τα μασάει κι ο λατρεμένος μου Καραγάτσης: "Μεγάλη ευθύνη ρίξανε σε κάποιον θεό... δε θυμάμαι ποιον...". Εμ, την Πανδώρα και την Εύα θυμόμαστε μόνο!!! Από την άλλη, βέβαια, αν ακούσει κανείς τον Πρόκλο ("Υπόμνημα εις τα Ησιόδου Έργα και Ημέραις") και το δει πιο "μεταφυσικά": "Γι'αυτό δηλαδή λόγω της απάτης εκ μέρους του Προμηθέα, ο Δίας έκανε επίπονη τη ζωή των ανθρώπων. Γιατί έπρεπε να προκαλέσει κόπους και βάσανα στις ψυχές που εξέπεσαν, για να μισήσουν με αυτά την περιοχή της γένεσης και την παραμονή τους μέσα στο σώμα και να επιστρέψουν πάλι στην αυλή του πατέρα και στη θεϊκή ζωή από την οποία εξέπεσαν.". Άσε το άλλο που λέει: "Το πιθάρι είναι μια δύναμη του πεπρωμένου η οποία χωρά όλα τα καλά και τα κακά πάθη, τα οποία απονέμονται στις ψυχές που εξέπεσαν στον κόσμο της γένεσης και λόγω των οποίων κάποιοι είναι καλόμοιροι ή κακόμοιροι. Γιατί αυτό το πιθάρι περιέχει τα δυο πιθάρια που στον Όμηρο (Ω527) είναι γεμάτα με τις μοίρες' γι'αυτό μέσα σε αυτό υπάρχουν και τα καλά. [...] Η γυναίκα ανοίγει το πιθάρι, επειδή φανερώνει στις ψυχές τις μοίρες που η ίδια παρέχει και που καθιστά αναγκαίες σε όσες ψυχές έχουν γίνει άλογες εξαιτίας της, ενώ οι ψυχές σωφρονίζονται μετά την πτώση και απομακρύνονται από αυτήν." (απόδοση: "Φιλολογική ομάδα Κάκτου").

    Ελπίζω να μη σε ζάλισα Αννούλα μου! Είναι να μη βρω αφορμή και πάρω φόρα!!!

    Α (ω, ναι, δε σταματάω!!!), και το πιθάρι υποτίθεται τό'χε ο Επιμηθέας σπίτι του και δεν το άνοιγε. Σύμφωνα με σημείωση στις εκδόσεις "Παπύρου" στο "Έργα και Ημέραι" του Ησιόδου: "Εις την οικίαν του Επιμηθέως υπήρχε, κατά την Μυθολογία, πίθος κλειστός, τον οποίον ο Επιμηθεύς είχε λάβει εντολήν από τον Προμηθέα να μην ανοίξη. Ο πίθος ούτος περιείχεν όλα τα κακά' πρβλ. Πρόκλον (σχολ.εις 89 -το οποίο σχόλιο δεν υπάρχει, περιέργως, στην έκδοση που έχω!!;;), καθ'ον ο Προμηθεύς "τον των κακών πίθον παρά των Σατύρων λαβών και παραθέμενος τω Επιμηθεί παρήγγειλε την Πανδώρα μη δέξασθαι"." Αν, ισχύει, ω, ναι, ο άνδρας δεν το άνοιξε από περιέργεια!! Ε, είναι και πιο μπουνταλάδες, όπως και να το κάνουμε! Από την άλλη, το μήλο μια χαρά το φάγανε, ενώ η γυναίκα μπορεί να αναρωτιότανε "Τί μου το δίνει τώρα αυτό; Θέλει κάτι από μένα;"... ή έστω, να προφασιζόταν καμιά δίαιτα!!! Ο καθείς με τις χάρες του! Αλλά να μην ξεχνάμε, πως κι η θεά Αθηνά, θηλυκού γένους είναι!!!

    Την καλημέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Όλγα μου Καλημέρα!
    Στην τετράδα χωράει κι άλλος ένας; Θα καθήσω σε μια γωνίτσα και υπόσχομαι να μην ενοχλήσω.

    Καραγάτσης! Μια ευπρεπείς μετριότητα είμαι, έλεγε για τον εαυτό του.
    Ωστόσο κανείς, ακόμη και οι πολέμιοί του, δεν αμφισβητεί τη γνήσια λογοτεχνική του ικανότητα και τη χειμαρρώδη γραφή του με πολλές αποχρώσεις και αντιλήψεις συντηρητικές που κάποιες φορές τις ξεπερνά.
    Δύσκολο να εκφράσεις ξεκάθαρα την άποψή σου για τον Καραγάτση. Αυτός ο συνδυασμός ρεαλισμού-νατουραλισμού στη γραφή του, αλλά και ο αμοραλισμός που φλερτάρει με τις ηθικές αρχές και κανόνες κάποιες φορές σε μαγνητίζει και άλλες σε απωθεί.
    Στο προκείμενο η αποστροφή του για την πολιτική και τις συνέπειές της είναι νομίζω ο στόχος του. Οι απόψεις του ριζοσπαστικές. Και ακόμη χειρότερη άποψη για τη δημοκρατία εκφράζει στον κίτρινο φάκελο. Στη δημοκρατία η πλειοψηφία των ηλιθίων και κακεντρεχών εκλέγει κυβερνήτες κατ’ εικόνα και ομοίωσή της, κρατάει στο περιθώριο τις αξίες εκτός κι αν αυτές καμουφλαρισθούν με τα χυδαία προσόντα που θαυμάζει ο όχλος
    Στην εποχή του Μεσοπολέμου, όχι μόνο οι ηρωίδες του Καραγάτση, αλλά γενικά οι γυναίκες είχαν μια παρουσία στην οικογένεια εγκλωβισμένες όμως στις κοινωνικές συμβατικότητες με ένα αίσθημα ευθύνης ίσως και με μια επιρροή στα παιδιά για τα πολιτικά τεκταινόμενα Στο ρόλο της μητέρας φαίνεται ο σημαντικός ρόλος της γυναίκας σαν μητέρας και παιδαγωγού.
    Βρίσκω μια μαεστρία στην ψυχοσύνθεση της γυναίκας, λέει ο Καραγάτσης.
    Γι αυτό ως έννοια, ως μεταφορά παρομοιάζει την πολιτική με την Πανδώρα, αιτία όλων των δεινών που παρασύρεται από τα συναισθήματά της και με τη σειρά της παρασύρει στον όλεθρο, άλλοτε γλυκιά και προδότρα κι άλλοτε ύπουλη. Αναπόφευκτα έρχεται στο νου η σημερινή εικόνα της πολιτικής
    Η σκιά του Καραγάτση παντού. Άλλοτε χρωματίζει τη γραφή του κι άλλοτε γίνεται βαριά, ανυπόφορη.
    " Τίμιες οι γυναίκες σας. Ανέγγιχτα τα κορμιά τους, μα η ψυχή τους λάσπη και σβουνιές Πόρνες της ψεύτρας της ψυχής τους!" (το χαμένο νησί)

    Μου αρέσουν τα θέματα που θέτεις. Θέματα προς διερεύνηση με πολλαπλά οφέλη, π.χ είχα να ανοίξω Καραγάτση κάτι χρόνια....Να είσαι καλά!
    Φιλιά!!


    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Λοιπόν, αν κάνεις κέφι, άκου τώρα μια ιστορία που τώρα δα θυμήθηκα. 1962-63 στο δημοτικό.
    Στα σκαριά οι εκλογές με ένα σκληρό πολιτικό παιχνίδι μεταξύ Καραμανλή (ΕΡΕ) Γ. Παπανδρέου (Ενωση Κέντρου) και Ανακτόρων. Δεν θα επεκταθώ δεν είναι αυτό το θέμα μας.
    Στην τάξη λοιπόν αναταραχή. Εμείς αρκετά μεγάλα παιδιά(κατα τη γνώμη μας) θέλαμε ενεργό ρόλο στα της πολιτικής.
    Ήμουν πάντα άριστη μαθήτρια (γκουχ..γκουχ)και αρχηγός στα κορίτσια εννοείται. Στα αγόρια ο Χρήστος (με περνούσε δυο κεφάλια) αλλά είχε ένα ελάττωμα.(;) Είχε πατέρα δεξιό και τέλος πάντων.....είχε και την εύνοια της κας Μαριάνθης η οποία άναβε κεράκι (τρόπος του λέγειν) κάθε πρωί στον Καραμανλή. Μια εργασία λοιπόν που μας ανατέθηκε είχε σαν αποτέλεσμα να ανάψουν τα αίματα στην τάξη γιατι φυσικά ευνοήθηκε η ομάδα των αγοριών. Το θέμα γενικεύθηκε και γω, τσούχτρα δεν χαριζόμουνα, έκανα εύκολα τον συνειρμό. "Ειστε από την ίδια πάστα γι αυτό ευνοηθήκατε" Το αποτέλεσμα ήταν ένα χαστούκι που ακόμα το θυμάμαι. Το κεφάλι μου έγινε σαν μπάλα ποδοσφαίρου, δεν άκουγα απο το δεξί (ευτυχώς) αυτί και να μη μακρυγορώ απαίτησα να ενημερωθεί ο επιθεωρητης και δεν πήγα σχολείο μέχρι να ζητήσει η κα.Μαριάνθη συγνώμη, η οποία πήρε μετάθεση για τα βόρεια του Έβρου. Εγώ δεν ξαναμίλησα ποτε στον Χρήστο.....Τι θυμάται κανείς μετά από 60 χρόνια.





    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Καλησπέρα Αννίκα!

    Καταρχάς να σε ρωτήσω, για να μην το ξεχάσω: Η κυρία Μαριάνθη και ζήτησε συγγνώμη και πήρε μετάθεση για βόρεια του Έβρου; Γιατί εγώ είμαι τέκνο της μεταπολίτευσης και δε ζούσα τότε, αλλά με βάση την εικόνα που έχω μου κάνει εντύπωση εκείνη την εποχή δασκάλα να πήρε μετάθεση για ένα χαστούκι και μάλιστα δασκάλα με δεξιά φρονήματα! Ή κάτι δεν κατάλαβα;

    Όσο για τον Καραγάτση, ίσως θα σου απαντούσα καλύτερα όταν ήμουν είκοσι χρονών που είχα όλα τα κείμενά του νωπά στο μυαλό μου! Δεν ξέρω αν είναι εύκολο ή δύσκολο να εκφράσει κανείς ξεκάθαρα την γνώμη του για αυτόν, εγώ απλά τον γούσταρα, όπως γουστάρεις έναν πολύ καλό φίλο σου κι ας μην ταυτίζεσαι σε όλα μαζί του. Ταξίδεψα κι έμαθα πολλά παρέα του... Εξάλλου, οι φιλολογικές κριτικές ίσως να μην είναι πάντα οι πιο σωστές. Και πώς να συμπεριλάβουν ένα μυαλό και μια ψυχή με όλη τους τη φυσική εξέλιξη, τις αναζητήσεις και τα παθήματα (-συναισθήματα) στο διάβα του χρόνου σε κάποιες αράδες κριτικής; Πολλές φορές θέλοντας να τοποθετήσουν κάποιον κάπου, τους ξεφεύγουν πολλά. Εγώ θυμάμαι (άντε να πω κι εγώ ιστορία απ'το σχολειό!) που στο λύκειο, όταν διδασκόμαστε κάποιο απόσπασμα από τον "Γιούγκερμαν", ήταν η πρώτη φορά που σήκωσα το χέρι μου σε μάθημα για να μιλήσω (δεν το συνήθιζα!!!), γιατί ήθελα να διαμαρτυρηθώ σφόδρα για τις διαπιστώσεις του φιλολόγου σε σχέση με τον Καραγάτση και το συγκεκριμένο έργο του. Όχι ότι έλεγε κάτι κακό ο άνθρωπος, απλώς (χωρίς να θυμάμαι τώρα τί ακριβώς) στο δικό μου μυαλό είχα σχηματίσει άλλη άποψη σχετικά, τελείως διαφορετική κι είχα θεωρήσει πως, εφόσον έχω "ρουφήξει" το έργο του, δικαιούμαι να εκφέρω γνώμη, η οποία δεν είχε καμία σχέση με αυτήν που διατυπωνόταν "επισήμως", και να την υποστηρίξω εις μνήμην του! Θεωρούσα, πάνω-κάτω, ότι δεν είχαν εμβαθύνει σωστά κι είχαν παρερμηνεύσει κάποια πράγματα. Και τον Ευριπίδη τού'χουν κολλήσει την ταμπέλα του μισογύνη, αλλά αν τον μελετήσει κανείς πιο ανοιχτόμυαλα και προσεκτικά, βλέπει άλλα πράγματα... Όσο για την δημο-κρατία, πάντα κινδυνεύει να καταντήσει οχλο-κρατία δυστυχώς... (Όπως κι η αριστο-κρατία (με την αληθή έννοια του άριστου) πολύ εύκολα μεταπίπτει σε τυραννική ολιγ-αρχία...) Ο άνθρωπος γαρ, με τις αδυναμίες του! Χρειάζεται Παιδεία κι επαγρύπνηση, κλπ, κλπ...

    Αννίκα μου, δεν ξέρω αν είναι τα θέματα που θέτω ή το ότι τα θέτω με διάθεση για κουβεντούλα! Έτσι κι αλλιώς, στη διερεύνηση είναι η ουσία! Αφορμές για "ταξίδια"! Κι όπου μας βγάλει...Νά'σαι καλά, καλό βράδυ!

    Υ.Γ. Μανιάτικο του το κράτησες του καημένου του Χρήστου! Τί έφταιγε κι εκείνος ο κακομοίρης που τον γέννησε δεξιός πατέρας!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Μου άρεσαν αυτά σας τα φιλοσοφικά και ιστορικά ταξίδια εδώ. Τα απόλαυσα εκστασιασμένος θα έλεγα. Σαν ένα μικρό παιδί σε μια φιλοσοφική αυλή, όπου κάθεται σιωπηρό στη γωνία να παρακολουθεί με σεβασμό τις κουβέντες των μεγάλων.

    Δεν συμμερίζομαι Όλγα μου τις απόψεις, δοξασίες, παραδόσεις που δαιμονοποιούν τη γυναίκα. Από εποχής ...Παλαιάς Διαθήκης και προπατορικού αμαρτήματος κατά βαση, λιγότερο εμφανώς στην Ελληνική Μυθολογία και Λατρεία.

    Θεωρώ αυτές τις "παραδόσεις" αντανάκλαση των κοινωνικών συνθηκών εκείνης της εποχής. Της εποχής δηλαδή εκείνης αμέσως μετά την Μητριαρχία, στη φάση που περνάμε στην κοινωνία της ιδιοκτησίας, της εξάρτησης, όπου ο άντρας καθίσταται "ηγεμών" και "αφεντικό". Είναι η εποχή του πλεονάσματος και της πρώτης υπεραξίας.

    Εξακολουθώ να λατρεύω τη Γυναίκα σαν οντότητα, σαν παρουσία στη ζωή και στη φύση.

    Σε απολαμβάνω στις τοποθετήσεις σου ειλικρινά και τις θαυμάζω.
    Μπράβο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Όλγα μου Καλησπέρα και πάλι!
    Εχω την εντύπωση πως το έργο του Καραγάτση αξιοποιήθηκε πολύ αργότερα, ακόμη κι από το θάνατό του. Μετά λόγου γνώσεως αλλιώς αξιοποίησα τα στοιχεία της Χίμαιρας στα 20 μου χρόνια κι αλλιώς σε πολύ ώριμη ηλικία. Δεν ξέρω, η αψάδα της ηλικίας να πω, η απειρία που δεν μπορούσε να επεξεργαστεί ακόμη τον ρεαλισμό ή τον κυνισμό του κάποιες φορές; Ίσως. Σε μεγαλύτερη ηλικία ανακαλύπτεις πως πίσω από αυτό τον κυνισμό κρύβεται ένας ρομαντισμός και βλέπεις με άλλο μάτι πια τα έργα του.
    Και δεν στέκομαι σε σχόλια και κριτικές. Κρίνω πάντα αυτά που διαβάζω όπως εγώ τα εννοώ. Και μπορεί και να κάνω λάθος.
    Σημασία έχει πως σήμερα είναι τόσο επίκαιρος όσο και οι σύγχρονοι συγγραφείς. Η ανάρτησή σου ήταν μια καλή αφορμή να αξιοποιήσουμε (ξανα) το έργο του με άλλη ματιά, αλλά και διερεύνηση.

    Στις εκλογές του ΄63 η Ένωση κέντρου ήταν πρώτο κόμμα ( έστω με μικρή διαφορά) Ίσως θέλοντας να δείξουν πως αλλάζουν κάποια πράγματα έδωσαν μια προαγωγή στην κα Μαριάνθη και μετατέθει ως διευθύντρια. (δεν κακόπεσε, σε μεγάλη πόλη πήγε)
    Όσο για τον Χρήστο θα σου πώ "Το μήλο κάτω απτη μηλιά πέφτει" Ααα και το άλλο έλεγε η μάνα μου: Αν πέσει η μύτη του δεν θα σκύψει να τη μαζέψει. Αυτά και συγνώμη αν σε ζάλισα
    Την εκτίμησή μου...Καλό βράδυ!!



    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Ωχ, ωχ, ωχ, Γιάννη μου, μη μου πεις ότι σοβάρεψα τόσο που έχασα την παιδικότητά μου κι έγινα "μεγάλη";!!! Έλα κι εσύ στη "φιλοσοφική αυλή", μην παρακολουθείς στη γωνιά! Οι φωνές των παιδιών, εξάλλου, ηχούν πάντα πιο καθαρές!

    Και νά'ταν μόνο το προπατορικό αμάρτημα... Σε άλλες κοινωνίες, πχ σε κάποιες Ινδουιστικές κοινωνίες που καίγαν (μέχρι πρότινως, αν δεν κάνω λάθος, κι ελπίζω όχι ακόμα σε απομακρυσμένα χωριά..) την χήρα στην πυρά μαζί με τον νεκρό άντρα; Για να μην αναφερθώ σε άλλα μαρτύρια γυναικών σε περιοχές της Αφρικής. Έχει κι εκεί να κάνει με τη φάση που περνάμε στην κοινωνία της ιδιοκτησίας; Δεν αμφισβητώ αυτό που λες, προβληματίζομαι απλά και απορώ... Δεν τό'χω μελετήσει και τόσο...

    Αχ, είναι τόσο ωραία τα "η" και "ο" που λέει η φίλη μας η Μάνια! Ο άντρας κι η γυναίκα σαν οντότητες... Ισορροπία στην πλάση, ο ένας να συμπληρώνει τον άλλον... κι όχι να θέλει να γίνει αφεντικό του άλλου. (Και για να είμαστε ειλικρινείς: Και γυναίκες επιδιώκουν, τουλάχιστον στις μέρες μας, να το κάνουν αυτό εις βάρος των αντρών.).. Τί ωραίο: ο ένας να απογειώνει τον άλλον...

    Καλό σου βράδυ, Γιάννη μου!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Αννίκα μου, φυσικά και δε με ζαλίζεις! Για ποιό λόγο άλλωστε;

    Το έργο όλων των σπουδαίων συγγραφέων, όπως και του Καραγάτση, νομίζω πως έχει αυτή την υπέροχη ιδιότητα: Όποτε το μελετάς να διαπιστώνεις και κάτι άλλο, να σε συναρπάζει κάτι που σου είχε διαφύγει, να εστιάζεις σε κάτι καινούριο και να σου δημιουργεί,ίσως, διαφορετικά συναισθήματα, αλλά και διαφορετικούς συνειρμούς και σκέψεις. Αυτή είναι κι η αξία της διαχρονικότητάς τους. Όσο μεγαλώνουμε κι εξελισσόμαστε εμείς, αξιοποιούμε κι άλλα στοιχεία, μπορούμε κι ατενίζουμε κι άλλες οπτικές, κι ακόμη μας ευαισθητοποιούν άλλα συμβάντα που παλιότερα μπορεί να προσπερνούσαμε. Έχει να κάνει και με μας και με το συγγραφέα. Κι όπως λες, ο Καραγάτσης παραμένει επίκαιρος... Άρα μπορούμε να τον δούμε κι από το πρίσμα της σημερινής εποχής. Ποιός ξέρει αν η κρίση μας για αυτόν είναι λάθος ή σωστή, ποιός ξέρει αν εννοούμε εμείς πάντα αυτό που θά'θελε να εννοήσουμε, ακόμη κι αν κι εκείνος σ'όλη την πορεία του εννοούσε το ίδιο!... σημασία έχει που παραμένει "ζωντανός συνομιλητής" και που ακόμη και σήμερα μας αφορούν τα γραφόμενά του!

    Καλό βράδυ, Αννίκα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή