ο Επιτάφιος της Παναγιάς..

"...έρχεται στις 15 Αυγούστου η Κοίμηση της Θεοτόκου "της Παναγίας ή της Παναγιάς", πόυ'ναι η μεγαλύτερη γιορτή του μήνα και μια απ'τις μεγάλες γιορτές του χρόνου. Απ'όλο τον λαό μας θεωρείται η γιορτή αυτή σαν "το Πάσχα του Καλοκαιριού".[...]

Με τ'όνομά της ο λαός μας έπλασε ένα σωρό ιστορίες κι είδε αμέριστη και ζωντανή τη βοήθειά της στις πιο δύσκολες μέρες της ζωής του. Έτσι, δέθηκε πιότερο με την ύπαρξή της και σεβάστηκε απόλυτα την παρουσία της. Μπροστά δε στη θεία και πάναγνη μορφή της, με το θλιμμένο χαμόγελο, γονάτισε πολλές φορές και γέμισε την ψυχή του με δύναμη κι ελπίδες, με κουράγιο και καρτερικότητα.

Γι'αυτό, ανήμερα της Παναγιάς όλα σχεδόν τα ξωκλήσια και μοναστήρια γεμίζουν από κόσμο. Κι ακόμα φέρνουν εδώ τραβώντας πολλά ζωντανά για τάματα, βόδια, άλογα, αρνοκάτσικα, προβατίνες, κριάρια, γίδες, τραγιά, ένα σωρό ζωντανά. Ένα σωρό τάματα για τα κακά πού'διωξε η Μεγαλόχαρη. [...]

Μερικοί μάλιστα τσελιγκάδες την ημέρα αυτή κάνουν και τα συμβόλαια με τους μπιστικούς. Όπου νά'ναι έρχεται χειμώνας και τί θα κάνουν χωρίς αυτούς τους φυλαχτάρηδες; Όσο μεγάλο κι αν είναι το βλαχοσόι δεν φτάνει ποτέ για ένα τρανό τσελιγκάτο." (Βασίλη Λαμνάτου, "Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας")
Όπως καταγράφει κι ο έτερος σημαντικός λαογράφος μας, Γεώργιος Μέγας, τη μέρα αυτή "σε μερικούς μόνο τόπους συνηθίζουν να κάνουν τότε τα συμβόλαια οι τσελιγκάδες με τους πιστικούς", αλλά και " ν'απαλλάσσονται οι υπηρέτες από κάθε εργασία και να παρέχεται απολυσιό, δηλαδή ελευθερία να μπαίνουν στ'αμπέλια και τους κήπους". ("Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας").

 

Για τη μέρα τούτη δεν αναφέρονται πολλά έθιμα, πέρα από τα κατά τόπους πανηγύρια ή λιτανείες. Χαρακτηριστική, όμως, είναι η περιφορά του Επιταφίου της Παναγιάς, που λαμβάνει χώρα σε ορισμένα μέρη του τόπου μας. "..στην Πάτμο, την Κασσιόπη της Κέρκυρας κ.α., στολίζεται με λουλούδια και περιφέρεται, ενώ οι πιστοί ακολουθούν με αναμμένα κεριά.." αναφέρει ο Γ.Μέγας, ενώ ο Δημήτριος Λουκάτος ("Τα καλοκαιρινά") συμπληρώνει "Συνηθίζουν και σήμερα, σε μερικούς ελληνικούς τόπους, να ψάλλουν Επιτάφιο Θρήνο στην Παναγιά, και να περιφέρουν τον μικρό ξύλινο επιτάφιό της (κουβούκλιο) τη νύχτα. (Πάτμος, Ικαρία, Σάμος, Κίμωλος, Κύθηρα, Ιθάκη, Παξοί, Κέρκυρα,κ.α.. Δείγμα Επιταφίου της Παναγίας βρίσκεται στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.)". Έτσι και χθες το βράδυ, σ'ενα από τα παραλιακά χωριά μας, έλαβε χώρα η περιφορά του Επιταφίου της Παναγιάς, με την παρουσία ενός μεγάλου πλήθους πιστών να συνοδεύει την νυχτερινή πομπή...

Χρόνια πολλά σε όλους!