Την οργή των νεκρών να φοβάστε....

 

Ξημερώνει Ψυχοσάββατο... Δυο τρεις μέρες τώρα παλεύει να ντυθεί στα λευκά το τοπίο, μα θαρρείς ούτε τούτο το χιόνι δε δέχεται να καλύψει τις πομπές και τα σκοτάδια μας! Πασπαλίζει τις στέγες στα ψηλά, μα όσο πλησιάζει κι αγγίζει τα χαμηλά στέκεται μοναχά εδώ κι εκεί, φουσκώνει στους χωμάτινους αρμούς του καλντεριμιού, αλλά την πέτρα την αφήνει γυμνή.  Και μόλις θαρρείς φορτσάρει να γεμίσει τα κενά, γίνεται κάτι σαν γκρίζα νερουλιασμένη γρανίτα και χάνεται.

Πασπάλι ζάχαρης στο κόλλυβο, τούτο το χιόνι στη γη. Στο κόλλυβο όλων τούτων των ημερών που οι νεκροί ανασαίνουν.... Κι είναι το στάρι υγρό απ'τα δάκρυα και λεκιάζει με στάμπες την άχνη. Λες και ντράπηκε η ζάχαρη ν'αναμείξει τη γλύκα της με τόσο πόνο και βυθίζεται για να κρυφτεί....

Την οργή των νεκρών να φοβάστε....

Οδυσσέα Ελύτη, "Άξιον Εστί, Τα Πάθη, Ανάγνωσμα 1ο"

Χορεύουν οι νιφάδες του χιονιού έξω απ'το παράθυρό μου... Πυκνές, αλλά αδύνατες. Δεν είναι εύκολο να αλλάξει το τοπίο... Θέλει στέρεους λυγμούς και ισχυρούς δεσμούς για να κρουσταλλώσουν τα κύτταρά τους... Χοροπηδούν ακόμη στα τυφλά χωρίς κατεύθυνση... Ίσα να σου θυμίσουν πως είναι το λευκό, ίσα να σκεπάσουν λίγο τη βρωμιά μπας κι ανασκαλίσεις λίγο τη μνήμη σου. Μπας και θυμηθείς  και γραπώσεις τούτο το άλφα το ανυπότακτο και κάνεις την λήθη σου ξανά α-λήθεια...

Πώς φτάσαμε ως εδώ; 

Πώς καταλήξαμε νεκροί;

"ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Ἀκολούθει μοι, καὶ ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς." (Κατά Ματθαίον η22)

Πώς καταλήξαμε να νιώθουμε ζωή αυτό που ζούμε;

"οἱ δὲ ἐξελθόντες ἀπῆλθον εἰς τὴν ἀγέλην τῶν χοίρων · καὶ ἰδοὺ ὥρμησεν πᾶσα ἡ ἀγέλη τῶν χοίρων κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἀπέθανον ἐν τοῖς ὕδασιν." (Κατά Ματθαίον η32)

ἡ δ᾿ αἶψ᾿ ἐξελθοῦσα θύρας ὤιξε φαεινὰς

καὶ κάλει: οἱ δ᾿ ἅμα πάντες ἀιδρείῃσιν ἕποντο:

Εὐρύλοχος δ᾿ ὑπέμεινεν, ὀισάμενος δόλον εἶναι.

εἷσεν δ᾿ εἰσαγαγοῦσα κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε,

ἐν δέ σφιν τυρόν τε καὶ ἄλφιτα καὶ μέλι χλωρὸν

οἴνῳ Πραμνείῳ ἐκύκα: ἀνέμισγε δὲ σίτῳ

φάρμακα λύγρ᾿, ἵνα πάγχυ λαθοίατο πατρίδος αἴης.

αὐτὰρ ἐπεὶ δῶκέν τε καὶ ἔκπιον, αὐτίκ᾿ ἔπειτα

ῥάβδῳ πεπληγυῖα κατὰ συφεοῖσιν ἐέργνυ.

οἱ δὲ συῶν μὲν ἔχον κεφαλὰς φωνήν τε τρίχας τε

καὶ δέμας, αὐτὰρ νοῦς ἦν ἔμπεδος, ὡς τὸ πάρος περ.

ὣς οἱ μὲν κλαίοντες ἐέρχατο, τοῖσι δὲ Κίρκη

πάρ ῥ᾿ ἄκυλον βάλανόν τε βάλεν καρπόν τε κρανείης

ἔδμεναι, οἷα σύες χαμαιευνάδες αἰὲν ἔδουσιν.

(Ομήρου Οδύσσεια κ230-243)

"Τρέχει στὴ θύρα τὴ λαμπρὴ κι ἀνοίγει τότε ἡ Κίρκη,

καὶ τοὺς καλεῖ· καὶ μπήκανε χωρὶς νὰ στοχαστοῦνε·

ὅμως δὲν μπῆκε ὁ Εὐρύλοχος, φοβώντας κάποιο δόλο.

Τοὺς πῆρε καὶ τοὺς κάθισε σὲ θρόνους καὶ καθέδρες·

τυρὶ κι ἀλεύρια καὶ ξανθὸ μέλι τοὺς ἀναδεύει

μὲ κρασὶ Πράμνειο, κι ἔσμιξε κακόχυμα βοτάνια,

ποὺ πίνοντας τὴν πατρικὴ τὴ γῆς τους νὰ ξεχάσουν.

Καὶ σὰν τοὺς κέρασε, κι αὐτοὶ σὰν ἤπιαν, τότ' ἐκείνη

χτυπώντας τους μὲ τὸ ραβδὶ τοὺς κλεῖ στὶς χοιρομάντρες·

κι ἄξαφνα χοίρου κάνουνε φωνή, κορμί, κεφάλι

καὶ τρίχες, καὶ μονάχα ὁ νοῦς τοὺς ἔμενε σὰν πρῶτα.

Ἐκεῖ κλεισμένοι κλαίγανε, καὶ γιὰ νὰ φᾶνε ἡ Κίρκη

τοὺς ἔρριχνε πρινόκαρπους, ἀκράνια, βαλανίδια,

ποὺ οἱ χοῖροι οἱ χαμοκύλητοι νὰ τρῶνε συνηθᾶνε."

(απόδοση:Α.Εφταλιώτη)

[...]

Σουρούπωσε... Το χιονάκι ακόμη πιο ψιλό όσο πέφτει το σκοτάδι. Το κρύο ακόμη πιο δριμύ. Οι καμπάνες σιγήσαν. Οι προσευχές κόπασαν. Οι προσφορές μοιράσθηκαν. Οι κεκοιμημένοι -όσοι δε λησμονήθηκαν ακόμη- αφουγκράστηκαν τα ονόματα και δυο σταλαμίδες δροσιάς... Προσμένουν, τώρα, το ξημέρωμα, να κοινωνήσουν μαζί μας....

Οδυσσέα Ελύτη, "Άξιον Εστί, Τα Πάθη, Ανάγνωσμα 1ο"

"... και το αίμα πίσω να πάρω των νεκρών μου των άθαφτων.!..."

"...οὐ δι᾿ ἐμὲ αὕτη ἡ φωνὴ γέγονεν, ἀλλὰ δι᾿ ὑμᾶς.

νῦν κρίσις ἐστὶ τοῦ κόσμου τούτου, νῦν ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου ἐκβληθήσεται ἔξω·..." 

(κατά Ιωάννη ιβ 31)

Το Τριώδιο άνοιξε, οι μάσκες πέσανε. Λιγοστοί περιφέρονται ακόμη -σαν τις άτακτες, αδύναμες νιφάδες που σκορπάει ο άνεμος παντού- να επιμένουν να πιστεύουν σε τούτο το άθλιο Καρναβάλι. Αλλά ξεχνούν, πώς, όσο μεγάλη κι αν είναι τούτη η πομπή, ακόμη κι αν αμέτρητοι -αθώοι κι ένοχοι- συναινούν και συμμετέχουν σε τούτη την παρέλαση,  ΠΑΝΤΟΤΕ στο τέλος της βραδιάς οι ίδιοι είναι που το βασιλιά Καρνάβαλο θα τον κάψουνε. Νυν και αεί η μοίρα του είναι η πυρά.... 

"[...] περὶ δὲ κρίσεως, ὅτι ὁ ἄρχων τοῦ κόσμου τούτου κέκριται." (Κατά Ιωάννην ιστ 11)

"... ἐνδύσασθε τὴν πανοπλίαν τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸ δύνασθαι ὑμᾶς στῆναι πρὸς τὰς μεθοδείας τοῦ διαβόλου· ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις..." (Προς Εφεσίους 6,11)

Οδυσσέα Ελύτη, "Άξιον Εστί, Τα Πάθη, Ανάγνωσμα 1ο"

Στο πείσμα των εχτρών .... ανάντισα κρατήθηκα ψυχώθηκα κραταιώθηκα....

Σκοτείνιασε για τα καλά. Ξημερώνει Σάββατο των ψυχών. Κι αμέσως μετά ακολουθεί η Κυριακή της Αποκριάς ή, αλλιώς, η Κυριακή της Κρίσεως: 

" ῞Οταν δὲ ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ ἅγιοι ἄγγελοι μετ᾿ αὐτοῦ, τότε καθίσει ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καὶ συναχθήσεται ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ ἀφοριεῖ αὐτοὺς ἀπ᾿ ἀλλήλων ὥσπερ ὁ ποιμὴν ἀφορίζει τὰ πρόβατα ἀπὸ τῶν ἐρίφων, καὶ στήσει τὰ μὲν πρόβατα ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ, τὰ δὲ ἐρίφια ἐξ εὐωνύμων. τότε ἐρεῖ ὁ βασιλεὺς τοῖς ἐκ δεξιῶν αὐτοῦ· δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ πατρός μου, κληρονομήσατε τὴν ἡτοιμασμένην ὑμῖν βασιλείαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου. ἐπείνασα γάρ, καὶ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ περιεβάλετέ με, ἠσθένησα, καὶ ἐπεσκέψασθέ με, ἐν φυλακῇ ἤμην, καὶ ἤλθετε πρός με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ οἱ δίκαιοι λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα καὶ ἐθρέψαμεν, ἢ διψῶντα καὶ ἐποτίσαμεν; πότε δέ σε εἴδομεν ξένον καὶ συνηγάγομεν, ἢ γυμνὸν καὶ περιεβάλομεν; πότε δέ σε εἴδομεν ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ ἤλθομεν πρός σε; καὶ ἀποκριθεὶς ὁ βασιλεὺς ἐρεῖ αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε. τότε ἐρεῖ καὶ τοῖς ἐξ εὐωνύμων· πορεύεσθε ἀπ᾿ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον τὸ ἡτοιμασμένον τῷ διαβόλῳ καὶ τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ. ἐπείνασα γάρ, καὶ οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα, καὶ οὐκ ἐποτίσατέ με, ξένος ἤμην, καὶ οὐ συνηγάγετέ με, γυμνός, καὶ οὐ περιεβάλετέ με, ἀσθενὴς καὶ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐκ ἐπεσκέψασθέ με. τότε ἀποκριθήσονται αὐτῷ καὶ αὐτοὶ λέγοντες· κύριε, πότε σε εἴδομεν πεινῶντα ἢ διψῶντα ἢ ξένον ἢ γυμνὸν ἢ ἀσθενῆ ἢ ἐν φυλακῇ, καὶ οὐ διηκονήσαμέν σοι; τότε ἀποκριθήσεται αὐτοῖς λέγων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐφ᾿ ὅσον οὐκ ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὐδὲ ἐμοὶ ἐποιήσατε. καὶ ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δὲ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιον. "(Κατά Ματθαίον ΚΕ' 31-46)

- Μα, τελικά, πόσο ταιριαχτά και πόσο ταχτοποιημένα όλα τούτα... Το χιόνι με το κόλλυβο, οι ψυχές με τ'άψυχο κορμί, η Κρίση της περικοπής με έναν κόσμο που ξεψυχά, το βλέμμα της μάνας με την Ανάσταση.  Θαρρείς και μια σιωπηρή κραυγή τα στοίβαξε μεμιάς όλα μαζί μέσα στα συναξάρια... Παραμονές Σαρακοστής, καθώς ανοίγουν οι Πύλες της Μετανοίας...

"Και το θλιβερότερο, βέβαια, από όλα, ή, για να μιλήσω πιο αληθινά, το πιο βαρύ, που και λέγοντάς το γεμίζω οδύνη, πόσο μάλλον υποφέροντάς το, είναι ο χωρισμός από το Θεό και τις άγιες δυνάμεις του και η συντροφιά με το διάβολο και τους πονηρούς δαίμονες που διαρκεί στον αιώνα και δεν αφήνει να ελπίσουμε καμιά απελευθέρωση από αυτά τα δεινά..." (Αγίου Μαξίμου Ομολογητού- "Μαξιμιανόν Ταμείον [λήμμα: κόλασις], Βενεδίκτου Ιερομονάχου Αγιορείτου)

" Τι είναι η κόλαση;

Υποστηρίζω ότι είναι ο πόνος του να μην μπορείς να αγαπάς..."

 (Ντοστογιέφσκυ, "Αδελφοί Καραμαζώφ")

Κοντεύουν μεσάνυχτα και ξαναγυρνώ εδώ. Κι αναρωτιέμαι... Ποιούς τάχα ονοματίζουμε νεκρούς, ποιούς ζωντανούς και ποιούς κεκοιμημένους; 

"...οὐκέτι πολλὰ λαλήσω μεθ᾿ ὑμῶν· ἔρχεται γὰρ ὁ τοῦ κόσμου ἄρχων, καὶ ἐν ἐμοὶ οὐκ ἔχει οὐδέν·..." (Κατά Ιωάννην ιδ 30)

Την οργή των νεκρών να φοβάστε.... ζώντων και κεκοιμημένων....

Βαρσανουφίου και Ιωάννου ερωταποκρίσεις

 

Μνήμη των οσίων Βαρσανούφιου και Ιωάννου

(6 Φεβρουαρίου)

"Κείμενα Διακριτικά και Ησυχαστικά"

Ερωταποκρίσεις (αποσπάσματα)

{ιζ'}

"[...] Πρώτον σε ελέγχω: Ονόμασες τον εαυτό σου αμαρτωλό και στην πράξη δεν τον έχεις για τέτοιο. Διότι αυτός που πιστεύει ότι αμαρτωλός και αίτιος για τα κακά που γίνονται, δεν αντιλέγει σε κανέναν, δε μάχεται, ούτε οργίζεται εναντίον κάποιου, αλλά όλους τους θεωρεί καλύτερους απ'αυτόν. Αν λοιπόν σε χλευάζουν οι λογισμοί ότι είσαι αμαρτωλός, πώς κινούν την καρδιά σου ενάντια στους καλύτερους από σένα; Πρόσεχε αδελφέ' δεν είναι αλήθεια, διότι δεν φθάσαμε ακόμη να θεωρούμε τους εαυτούς μας αμαρτωλούς.

Αν κάποιος αγαπά αυτόν που τον ελέγχει, είναι σοφός.  Αν λέει πως τον αγαπά και όσα ακούει απ'αυτόν δεν τα κάνει πράξη αυτό φανερώνει ότι, αντί αγάπης, τρέφει στην καρδιά του το μίσος. Εάν είσαι αμαρτωλός, γιατί μέμφεσαι τον πλησίον σου και τον κατηγορείς ότι εξαιτίας του δοκιμάζεις θλίψη; Δεν ξέρεις ότι ο καθένας πειράζεται από τις διεργασίες της δικής του συνείδησης, που κάνει σε κάθε περίπτωση και αυτές του φέρνουν τη θλίψη; Αυτό εννοούσα με αυτό που σου έγραψα για τους αδελφούς, δηλαδή ότι μπορεί να σου δείξουν στα πράγματα ένα κουνούπι και συ να το δεις καμήλα κτλ. Θα έπρεπε δε να κάνεις εντατική προσευχή, ώστε ο Θεός να σε αξιώσει να έχεις πάντοτε τον ίδιο με αυτούς φόβο Θεού. 

Το ότι δε αποκάλεσες τον εαυτό σου ανόητο, μη χλευαστείς πως το πιστεύεις! Ερεύνησε τον εαυτό σου και θα βρεις ότι δεν το ζεις έτσι. Διότι, αν το ζούσες έτσι, όφειλες να μην οργιστείς, αφού ο ανόητος δε μπορεί να διακρίνει αν έγινε καλώς ή κακώς ένα πράγμα. Αλλά ο ανόητος ονομάζεται μωρός. Και ο ανόητος και ο μωρός ερμηνεύεται ανάλατος. Και ο ανάλατος πώς μπορεί να καρυκεύει και να αλατίζει άλλους; Πρόσεχε, αδελφέ, διότι χλευαζόμαστε και λέμε μόνο λόγια, ενώ τα έργα μας δείχνουν τί πραγματικά είμαστε. 

Τότε πάλι που προσπαθούμε να αναιρέσουμε τους λογισμούς μας δεν παίρνουμε δύναμη, επειδή έχουμε δεχτεί εκ των προτέρων την κατάκριση του πλησίον και έτσι χάνει το πνεύμα μας την ουσιαστική του δύναμη. Και μετά κατηγορούμε τον αδελφό μας, ενώ εμείς οι ίδιοι είμαστε οι ένοχοι. Αν γνωρίζεις ότι το παν εξαρτάται από τον ελεήμονα Θεό και δεν είναι ούτε "του θέλοντος ούτε του τρέχοντος", γιατί δεν αποδέχεσαι και δεν αγαπάς τον αδελφό σου με τέλεια αγάπη; Πόσοι, στ'αλήθεια, ήθελαν να συναντήσουν εμάς τους Γέροντες και έκαναν το παν, έτρεχαν, αλλά δεν τους δόθηκε; Και κάποιος άλλος, ενώ καθόταν αμέριμνος, έστειλε εμάς ο Θεός προς αυτόν, και τον έκανε τέκνον μας γνήσιο' διότι ο Θεός αγαπά τη βαθιά και αφανή προαίρεση. [...]"

{ιε'}

"[...] Έχε το νου σου να μη σε ξεγελάσουν οι πονηροί δράκοντες και χύσουν μέσα σου το δηλητήριό τους, διότι είναι θανατηφόρο. Κανένας, ποτέ, δεν επιχειρεί να διορθώσει με το κακό το καλό, διότι ζημιώνεται ο ίδιος, χρησιμοποιώντας το κακό, αλλά με το καλό διορθώνει το κακό. (Ρωμ.12,21) [...]"

{λα'}

"[...] Αγαπήστε τους ως αδελφούς γνήσιους και φροντίστε ώστε ο λογισμός σας να αναπαύσει το δικό τους λογισμό.[...]"

{κα'}

"[...] Αν πάλι υπάρξει ανάγκη να δώσεις μια διαταγή σε κάποιον, εξέτασε τον εαυτό σου μήπως προκειται να βγει η διαταγή από μέσα σου αναμεμειγμένη με εμπάθεια. Και αν σου φανεί ότι δεν θα ωφελήσει, κρύψε το λογισμό σου κάτω απ'τη γλώσσα σου, ενθυμούμενος αμέσως εκείνον που είπε: "Τί έχει να ωφεληθεί ο άνθρωπος εάν κερδίσει όλον τον κόσμο και βλάψει την ψυχή του;" (Ματθαίος 16,26). Μάθε δε τούτο, αδελφέ μου, ότι κάθε λογισμός, ο οποίος, πριν να φανερωθεί, δεν έχει τη γαλήνη της ταπεινώσεως, δεν είναι κατά Θεό, αλλά φανερά προέρχεται από τα αριστερά. Διότι ο Κύριός μας έρχεται πάντα με γαληνότητα, ενώ όλα όσα κάνει ο αντίδικος γίνονται με ταραχή και ακαταστασία. Έστω κι αν φαίνονται ότι φορούν ένδυμα προβάτων, όμως από την ταραχή που υπάρχει φανερώνονται ότι είναι μέσα τους λύκοι αρπακτικοί. Διότι λέει: "Από τους καρπούς τους,θα τους γνωρίζετε." (Ματθαίος 7,16). Είθε να δώσει ο Θεός σε όλους σύνεση, για να μην πλανηθούν από τις αρετές τους, "αφού όλα είναι γυμνά και ξεσκεπασμένα μπροστά στα μάτια Του" (Εβρ. 4,13)." 

{λα'}

"[...] Μικροψυχείς στις θλίψεις σαν ένας σαρκικός άνθρωπος, επειδή δεν αποδέχτηκες ότι "θλίψεις θα είναι απλωμένες μπροστά σου." (Πραξ.20,23), όπως το Πνεύμα είπε και στον απόστολο Παύλο. Και μ'αυτό τον ικάνωσε να προσκαλεί αυτούς που ήταν μαζί στο πλοίο να μην χάνουν τη χαρά τους (Πραξ.27,22). Δεν γνωρίζεις ότι "είναι πολλές οι θλίψεις των δικαίων" (Ψαλ.33,19) και σ'αυτές οι δίκαιοι δοκιμάζονται όπως το χρυσάφι στη φωτιά; Αν λοιπόν είμαστε δίκαιοι, ας δοκιμαστούμε με τις θλίψεις. Αν πάλι είμαστε αμαρτωλοί, ας τις υπομένουμε ως άξιοι για αυτές, διότι η δοκιμασία οδηγεί λίγο-λίγο στην υπομονή. (Ρωμ.5,3)."

{λε'}

"[...] Αδελφέ, η απόκριση σε αυτούς τους τρεις λογισμούς, για τους οποίους με ρωτάς, είναι μία. Μη βιάζεις την προαίρεση κανενός, αλλά σπείρε με ελπίδα. Διότι και ο Κύριός μας δεν ανάγκασε κανέναν, αλλά ευαγγελιζόταν και όποιος ήθελε Τον άκουγε."

* Βαρσανούφιου και Ιωάννου, "Κείμενα Διακριτικά και Ησυχαστικά" (Ερωταποκρίσεις), εκδόσεις "Ετοιμασία" (Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέας)

Στον Άγιο Διονύσιο του Ολύμπου τον θαυματουργό!

"Ο Άγιος Διονύσιος Ολύμπου θεωρείται από τους χριστιανούς και κυρίως από τους παρολύμπιους κατοίκους θαυματουργός και «Βροχοφόρος». Οι κάτοικοι του Κοκκινοπλού ως παρολύμπιοι και γεωργοκτηνοτρόφοι (υψόμετρο 1250) πίστευαν βαθιά στη βοήθειά του και στα θαύματά του γι’ αυτό και είχαν ιδιαίτερη σχέση μαζί του. Σε περιόδους ανομβρίας έστελναν στο μοναστήρι δυο τρεις εθελοντές, οι οποίοι δανείζονταν κάποια από τα λείψανα του Αγίου. Ύστερα από τρεις συνολικά μέρες ταξιδιού, μέσα από δύσβατα μονοπάτια του Ολύμπου επέστρεφαν στο χωριό, έχοντας μαζί τους τον αγαπημένο τους Άγιο. Η υποδοχή λάμβανε χώρα έξω από το χωριό από εκατοντάδες κατοίκους σε ένα κλίμα συγκινητικό και θρησκευτικής κατάνυξης. Ύστερα από μια σύντομη ιεροτελεστία τα λείψανα του Αγίου περνούσαν από γειτονιά σε γειτονιά και από σπίτι σε σπίτι σε όλο σχεδόν το χωριό μένοντας στο κάθε νοικοκυριό ένα 24ωρο. Αφού περνούσαν αρκετές μέρες, τα λείψανα έπαιρναν και πάλι το δρόμο της επιστροφής, αφού πρώτα λάμβανε χώρα η σχετική, επίσης συγκινητική ιεροτελεστία της αποχώρησης, και αφού ο θαυματουργός Άγιος Διονύσιος είχε κάνει ήδη το θαύμα της βροχόπτωσης. [...]

[...] Τον παλιό καιρό (αρκετές φορές και στη σύγχρονη εποχή), όταν υπήρξε παρατεταμένη ανομβρία, ή «πειραγμένη» (χαλασμένη) σοδειά, ή όταν τα κοπάδια δεν πήγαιναν καλά, οι Κοκκινοπλίτες κατέφευγαν στον Άγιο Διονύσιο Ολύμπου και ζητούσαν τη μεσολάβησή του για βοήθεια. Έτσι, αφού πρώτα πραγματοποιούσαν μια μικρή συνέλευση στην εκκλησία του χωριού αποφάσιζαν να στείλουν δύο ή και τρεις εθελοντές στη μονή του Αγίου Διονυσίου Ολύμπου για να πάρουν κάποια από τα θαυματουργά λείψανα του Αγίου και να τα φέρουν στο χωριό.

Ύστερα από όλα αυτά, οι εθελοντές ξεκινούσαν με τα άλογα μέσα από γνωστό, αλλά δύσβατο μονοπάτι του Ολύμπου και πήγαιναν στο Μοναστήρι που βρίσκεται στην άλλη πλευρά του Ολύμπου (ανατολικά) στο φαράγγι του Ενιπέα. Εκεί τους υποδέχονταν οι μοναχοί με κωδωνοκρουσίες και τους φιλοξενούσαν μέχρι να ξεκουραστούν αυτοί και τα ζώα τους.

Στη συνέχεια λάμβανε χώρα μια σύντομη ιεροτελεστία «παράδοσης και χρέωσης του Αγίου». Παρέδιδαν δηλαδή οι μοναχοί στους πιστούς ένα ασημένιο σεντουκάκι, βάρους ενός κιλού περίπου, στο οποίο μέσα φυλάσσονταν κάποιο λείψανο του Αγίου Διονυσίου. Έτσι οι απεσταλμένοι έπαιρναν το δρόμο της επιστροφής, ενώ κατά την αναχώρηση χτυπούσαν και πάλι οι καμπάνες της μονής.[...]

Παλαιά Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

[...] Όλη η πομπή πήγαινε πρώτα στο παρεκκλήσι του χωριού, όπου ο ιερέας διάβαζε διάφορες ευχές για βροχόπτωση, βλάστηση, καρποφορία και κυρίως την εξής: «… την δε γην κατεκόσμησας χλόη και χόρτων και ποικιλία σπερμάτων σπορίμων κατά γένος, και πάσιν άνθεσι μορφώσας εις ευκοσμίαν, και ευλογήσας αυτήν. Αυτός και νυν, Δέσποτα, επίβλεψον εξ Αγίου κατοικητηρίου σου, επί το κτήμα τούτο και ευλόγησον αυτόν, και διαφύλαξον από πάσης φαρμακείας και επαοιδίας και παντός κακού περιεργείας τε πονηρίας, και πανουργίας ανθρώπων πονηρών…». [...]

Παλαιά Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

[...] Στη συνέχεια και με προκαθορισμένη σειρά, κάθε οικογένεια έπαιρνε για ένα 24ωρο τον Άγιο στο σπίτι. Ανάλογα με την οικονομική της επιφάνεια, αλλά και την ευχαρίστησή της έδινε κάτι στον Άγιο. Από το συνολικό ποσό των χρημάτων που συγκεντρώνονταν, ένα μέρος έπαιρνε το μοναστήρι και ένα μέρος το χωριό (κυρίως για έργα της εκκλησίας).

Όταν τελείωνε αυτή η διαδικασία ο Άγιος (τα λείψανα) έπαιρνε το δρόμο της επιστροφής περίπου με την ίδια διαδικασία. Να σημειωθεί ότι πάντοτε πήγαιναν να πάρουν τον Άγιο άνδρες, ενώ μια φορά (στα τέλη της δεκαετίας του ‘60) το έκαναν αυτό τέσσερες τολμηρές και πολύ πιστές γυναίκες από τα Καλύβια (το νέο χωριό των Κοκκινοπλιτών), οι οποίες πραγματοποίησαν την δύσκολη, επίπονη και επικίνδυνη αυτή αποστολή, όχι με άλογα, αλλά με γαϊδουράκια."

Βασίλειος Καϊμακάμης, Αναπλ. καθηγητής ΤΕΦΑΑ-ΑΠΘ

Εκεί, στους πρόποδες του ξακουστού Ολύμπου, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Διονυσίου, του εν Ολύμπω:

> Η πολύπαθη παλαιά Μονή της Αγίας Τριάδος που είχε ιδρυθεί από τον Άγιο Διονύσιο (16ος αιώνας):

Τὸ Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Διονυσίου ἔγινε ἀδιάσπαστο κομμάτι τῆς μακραίωνης ἱστορίας, τῆς κοινωνίας καὶ τῆς παιδείας τοῦ τόπου. Ὑπῆρχε συγκροτημένο ἁγιογραφικὸ ἐργαστήριο καί κέντρο ἀντιγρα-φῆς χειρογράφων, χάρη στὸ ὁποῖο διασώθηκαν πολλὰ πα-λαιὰ κείμενα. Στὸ Σχολεῖο τῆς Μονῆς φοίτησαν πολλοί μεταξύ τῶν ὁποίων καί οἱ μεγάλοι ὁπλαρχηγοὶ τῆς περιοχῆς, ἴσως καί ὁ Ρήγας Φεραῖος.

Ἔμελλε ὡστόσο τὸ Μοναστήρι νὰ πληγεῖ. Νὰ ὑποστεῖ βαρὺ τίμημα γιὰ τὴ συμβολή του στὴν ἐκπαίδευση τῶν πιστῶν, στὴν προστασία τῶν παραδόσεων. Τὸ 1821, πυρπολήθηκε ἀπὸ τὸν Βελῆ Πασᾶ, γιὸ τοῦ Ἀλῆ Πασᾶ. Μετὰ ἀπὸ τριήμερη μάχη ὁ ἡγούμενος Μεθόδιος Παλιούρας κρεμάστηκε μαζὶ μὲ 12 ἀκόμη μοναχοὺς στὴν κεντρικὴ πλατεία τῆς Λάρισας. Στὴν Ἐπανάσταση τοῦ Ὀλύμπου τὸ 1878, ἡ Μονὴ συμμετεῖχε καὶ πάλι ἐνεργά: προσφέροντας καταφύγιο στὰ γυναικόπαιδα τοῦ Λιτόχωρου, κατέλυσε τὸ ἄβατο τῶν γυναικῶν γιὰ πρώτη φορά. Τὸ Μετόχι στὴν Σκάλα χρησιμοποιήθηκε σὰν σταθμὸς ἀνεφοδιασμοῦ καὶ ἀποβιβάσεως τῶν Ἑλλήνων ἀγωνιστῶν. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, ὑπῆρξε ἐκ νέου καταφύγιο ἀγωνιστῶν καὶ σταθμὸς ἀνεφοδιασμοῦ.

Παρόλες ὅμως τὶς ἀλλεπάλληλες φυσικὲς ἤ ἠθελημένες καταστροφὲς καὶ τὶς ἀδιάκοπες λεηλασίες, ἡ Μονὴ συνέχισε νὰ προστατεύει τοὺς κατοίκους τοῦ Ὀλύμπου μὲ τὴν ἱερὴ σκιὰ της.

Στὶς 29 Ἀπριλίου, ἡμέρα Πέμπτη τῆς Διακαινησίμου, πεζοπόρα τμήματα Γερμανῶν ἀνέβηκαν στὸ Μοναστῆρι καὶ μὲ ἐκρηκτικὰ τὸ κατέστρεψαν.

Σήμερα μετὰ ἀπὸ δεκαετίες ἐρημώσεως, ἡ ἀγάπη τῶν μοναχῶν καὶ τῶν πιστῶν γιὰ τὸν Ἅγιο, ἀγκαλιάζουν ξανὰ τὸ Μοναστῆρι. Ὁ κυρίως Ναός, τό Καθολικό, ἀποκαταστάθηκε σύμφωνα μέ τό ἀρχικό σχέδιό του. Κύριο μέλημα ὅλων ὡστόσο, ἡ πλήρης ἀναστήλωση τοῦ πληγωμένου μοναστηριοῦ.

(πηγή: Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω)

 

Νέα Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω

> Και το νέο ανδρικό Μοναστήρι με Καθολικό αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (το οποίο βρίσκεται στον χώρο του αβάτου) και με ναό αφιερωμένο στον Άγιο Διονύσιο τον εν Ολύμπω (επισκέψιμο από όλους τους προσκυνητές).

Ακολουθώντας το πανέμορφο μονοπάτι από το παλιό μοναστήρι , μπορεί να επισκεφτεί κανείς το ασκηταριό του Αγίου Διονυσίου. Μια διαδρομή μαγευτική, όπως και όλη η πορεία πλάι στο φαράγγι του μυθικού Ενιπέα ποταμού καθώς ανηφορίζεις στους πρόποδες του Ολύμπου, οδηγεί στη μικρή σπηλιά που διάλεξε να ασκητέψει ο Άγιος. Το λιλιπούτειο ασκηταριό, ένα μικροσκοπικό ξωκλήσι και τα βράχια που αναβλύζει ασταμάτητα το αγίασμα συνθέτουν μια παραδεισένια εικόνα που συγκινεί κάθε προσκυνητή... Μια ευωδιά από αιώνων προσευχές, μια αίσθηση ειρήνης συνοδεύουν τούτη την εικόνα, τουλάχιστον σε όποιον καλοπροαίρετο στέκεται να αφουγκραστεί....

Αλλά κι ο αγαπημένος κοσμοκαλόγερος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης δεν παρέλειψε να τιμήσει τούτο τον θαυματουργό Άγιο που πανηγυρίζουμε σήμερα (23/1) την μνήμη του:

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, "Άπαντα" τόμος πέμπτος, εκδόσεις Δόμος