Πάντα πώλησον, Μάρκον αγόρασον! (Όσιος Μάρκος ο Ασκητής)

«Προτιμότερον να σε βλάπτουν οι άνθρωποι παρά να σε εξουσιάζουν οι δαίμονες»
- Άγιος Μάρκος ο Ασκητής (430μ.Χ.)

> "(30) Ο νόμος της ελευθερίας (δηλ. του Ευαγγελίου) διδάσκει όλη την αλήθεια. Και οι πολλοί τον διαβάζουν μόνο για να λάβουν μια γνώση του' λίγοι όμως τον εννοούν, ανάλογα με την εκτέλεση των εντολών."

> "(31) Μην ζητάς την τελειότητα αυτού του νόμου σε ανθρώπινες αρετές, γιατί τέλειος σε αυτές δεν υπάρχει' η τελειότητά του είναι κρυμμένη στο Σταυρό του Χριστού."

> "(40) Κάθε αρετής προέλευση είναι ο Θεός, όπως του καθημερινού φωτός ο ήλιος."

> "(45) Εκείνος που προσεύχεται για εκείνους που τον αδικούν, χτυπά με ορμή τους δαίμονες. Εκείνος που αντιστέκεται σε εκείνους που τον αδικούν πληγώνεται από τους δαίμονες."

> "(47) Κάθε καλό έρχεται από τον Κύριο κατ'οικονομίαν. Αυτό διαφεύγει με τρόπο μυστικό από τους αχάριστους και αγνώμονες και τους οκνηρούς."

> "(50) Η άγνοια κάνει τον άνθρωπο να αντιλέγει στα ωφέλιμα. Και όταν αποθρασύνεται αυξάνει την προϋπάρχουσα κακία."

> "(62) Άδης είναι η άγνοια, γιατί και τα δύο δε φαίνονται. Απώλεια είναι η λησμοσύνη, γιατί χάσαμε κάτι που είχαμε."

> "(66) Μην πεις ότι απόκτησες αρετή χωρίς θλίψη' γιατί είναι αδοκίμαστη η αρετή που απόκτησες με άνεση."

> "(67) Κάθε αθέλητης θλίψεως να αναλογίζεσαι το αποτέλεσμα, και θα βρεις σ'αυτό το σβήσιμο κάποιας αμαρτίας."

> "(77) Από τη φιληδονία έρχεται η αμέλεια και από την αμέλεια η λησμοσύνη των καλών. Γιατί ο Θεός έχει χαρίσει σε όλους τη γνώση εκείνων που μας συμφέρουν."

> "(78) Ο άνθρωπος συμβουλεύει τον πλησίον του καθώς γνωρίζει. Ο Θεός πάλι ενεργεί σ'αυτόν που ακούει κατά την πίστη του."

> "(94) Τα μικρά αμαρτήματα ο διάβολος τα δείχνει μηδαμινά επειδή διαφορετικά δεν μπορεί να φέρει τον άνθρωπο στα μεγαλύτερα κακά."

> "(95) Ρίζα της αισχρής επιθυμίας είναι ο ανθρώπινος έπαινος, όπως και της σωφροσύνης ο έλεγχος της κακίας, όχι όταν τον ακούμε μόνο, αλλά όταν τον παραδεχόμαστε."

> "(101) Τυφλώνεται ο νους με τα τρία αυτά πάθη, τη φιλαργυρία, την κενοδοξία και την ηδονή."

> "(103) Η γνώση και η πίστη που είναι σύντροφοι της ανθρώπινης φύσεως, από τίποτε άλλο, παρά από τις ανωτέρω κακίες εξασθένησαν. 

> "(110) Εκείνος που δεν γνωρίζει την αλήθεια, ούτε μπορεί να πιστεύει αληθινά. Γιατί η γνώση φυσικά προηγείται της πίστεως."

> "(119) Αν αμαρτήσεις, μην κατηγορείς την πράξη, αλλά την ιδέα. Γιατί αν δεν πήγαινε μπροστά ο νους, δεν θα ακολουθούσε το σώμα."

> "(133) Εκείνος που μετανοεί σωστά, περιπαίζεται από τους ανόητους ανθρώπου. Και αυτό είναι σημάδι ότι ευαρεστεί το Θεό."

> "(151) Εκείνος που μισεί τον έλεγχο έχει παραδοθεί θεληματικά στο πάθος. Εκείνος που δέχεται τον έλεγχο, είναι φυσικό ότι παρασύρεται στο πάθος από προηγούμενη κακή συνήθεια."

> "(152) Μη θέλεις να ακούς ξένες πονηρίες, γιατί έτσι σου εντυπώνονται και τα περιστατικά και χαρακτηριστικά των ξένων πονηριών."

> "(153) Όταν ακούσεις κακά λόγια, να οργίζεσαι εναντίον του εαυτού σου και όχι εναντίον εκείνου που τα είπε. Γιατί αν πονηρά ακούσεις, πονηρά θα αποκριθείς."

> "(175) Στον καιρό της θλίψεως να προσέχεις την προσβολή της ηδονής, γιατί εύκολα γίνεται παραδεκτή επειδή παρηγορεί τη θλίψη." 

 > "(176) Μερικοί λέγουν φρόνιμους εκείνους που μπορούν να διακρίνουν και να αναλύουν τα αισθητά πράγματα. Φρόνιμοι όμως είναι εκείνοι που εξουσιάζουν τα κακά τους θελήματα."

> "(179) Όταν δεις εκείνα που βρίσκονται μέσα σου σταθερά, να κινούνται και να προκαλούν τον νου, που είναι ήσυχος, σε κάποιο πάθος, να γνωρίζεις ότι ο νους σου κάποτε προηγήθηκε και έφερε σε πράξη και τα έβαλε μέσα στην καρδιά."

> "(186) Η συνείδηση είναι ένα βιβλίο που το έχουμε από τη φύση μας. Εκείνος που το μελετά στην πράξη δέχεται θεία βοήθεια."

Αγίου Μάρκου του Ασκητού- "Περί πνευματικού Νόμου"

Φιλοκαλία, τόμος Α', εκδόσεις: Το περιβόλι της Παναγίας

"...Γιατί κάποτε, ενώ ησύχαζε, πλησίασε αυτόν μια ύαινα που είχε το παιδί της τυφλό, με ταπεινή στάση σαν να παρακαλούσε να την ευσπλαχνισθεί για την τύφλωση του μικρού της. Και ο Όσιος, αφού κατάλαβε, έπτυσε στα μάτια του ζώου και αυτό βρήκε την όρασή του. Μετά από ημέρες ήλθε πάλι η ύαινα στον Άγιο, μεταφέροντάς του το δέρμα ενός μεγάλου κριαριού ως ανταπόδοση για την θεραπεία. Αυτός όμως δεν δεχόταν να το λάβει, προτού το θηρίο υποσχεθεί να μην βλάπτει πια τα πρόβατα των πτωχών." 

"Μετά το βάπτισμα, ούτε ο Θεός, ούτε ο Σατανάς παραβιάζουν το θέλημα του ανθρώπου. Άραγε δεν άκουσαν ότι οι εντολές του Χριστού που δόθηκαν για μετά το βάπτισμα, είναι ο νόμος της ελευθερίας μας; Η ίδια η Γραφή το λέγει, "Οὕτως ποιεῖτε, καἲ οὕτως λαλεῖτε, ὡς διἂ νόμου ἐλευθερίας μέλλοντες κρίνεσθαι"(Ιακ.2,12) [...] η κάθαρσις, που χαρίζει το βάπτισμα γίνεται μυστικά, αλλά την ευρίσκουμε φανερή όταν τηρώνται οι εντολές. Γιατί εάν βαπτισθήκαμε και δεν ελευθερωθήκαμε από την προγονική αμαρτία, τότε είναι φανερό ότι ούτε τα έργα της ελευθερίας έχουμε τη δύναμη να πράξωμε. Εάν όμως έχωμε αυτή τη δύναμη να πράξωμε τα έργα της ελευθερίας, τότε γίνεται φανερό, ότι μυστικά έχωμε ελευθερωθεί από την δουλεία της αμαρτίας."

"Εάν όμως έχεις την δύναμη να νικήσεις τα πάθη σου, γνώριζε ότι δεν εξουσιάζεσαι δια της βίας, αλλά λόγω του θελήματός σου. Όσα λοιπόν αναφέρει η Θεία Γραφή περί καθάρσεως, τα συμβουλεύει επειδή είμαστε ελεύθεροι. Να μη στρεφόμαστε, δηλαδή, σε τέτοιους μολυσμούς, αλλά να αγαπάμε την ελευθερία, γιατί έχουμε την εξουσία να στραφούμε σε όποιο θέλουμε, είτε στο αγαθό, είτε στο κακό."

"Ο άνθρωπος ελευθερώνεται με την δωρεά του Χριστού. Ως προς το θέλημά του όμως παραμένει σε εκείνο που αγαπά, έστω κι αν βαπτίσθηκε, λόγω του ότι το αυτεξούσιον είναι απαραβίαστον. Όταν λοιπόν λέγει ότι "Βιασταὶ ἁρπάζουσι τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν." (Ματθ. 11,12) το λέγει για το δικό μας θέλημα, με σκοπό να βιάσει ο καθένας μας τον εαυτό του μετά το βάπτισμα να μην παρεκτρέπεται στο κακό, αλλά να παραμένει στο αγαθό. Διότι εάν υφίστατο βία ο άνθρωπος από την κυριαρχία των πονηρών πνευμάτων, οπωσδήποτε θα μπορούσε ο Θεός που μας ελευθέρωσε, να μας κάνει αμετάτρεπτους και αυτός με τη βία. Εδώ όμως δε συμβαίνει αυτό. Ο Θεός μας ελευθέρωσε από τη βία της δουλείας με το βάπτισμα, αφού εκατήργησε την αμαρτία πάνω στο σταυρό και ενομοθέτησε εντολές ελευθερίας. Την επιλογή δε του να παραμένωμε ή όχι στις εντολές, την επαραχώρησε στο αυτεξούσιο θέλημά μας. Επομένως, όσο εργαζόμαστε με επιμέλεια τις εντολές, τόσο φανερώνεται η αγάπη μας προς αυτόν που μας ελευθέρωσε. Όσο δε τις παραμελούμε, ή τις εγκαταλείπουμε, τόσο αποκαλύπτεται η προσκόλλησή μας στις ηδονές."

"Δεν είναι αμαρτία η προσβολή του [πονηρού] λογισμού, αλλά η φιλική συνομιλία του νου με αυτόν. Εάν δεν τον αγαπάμε, τότε για ποιό λόγο τον αφήνουμε να χρονίζει μέσα μας;"

"Η μόνη εξουσία που του επετράπηκε [του Σατανά] είναι στην πρώτη κίνηση του νου να υποδεικνύει με έναν απλό λογισμό τα πονηρά πράγματα με σκοπό να δοκιμάσει την προαίρεσή μας προς τα πού κλίνει, είτε προς την αποβολή εκείνου, είτε προς την εντολή του Κυρίου, επειδή αυτά τα δύο μεταξύ τους είναι αντίθετα."

"Έτσι, έχει πάλι την εξουσία ο νους να προσέχει την καρδιά και με κάθε τρόπο να προστατεύει την καθαρότητά της δια της προσευχής, αγωνιζόμενος να εισέλθει στον εσώτατον χώρον της, όπου τίποτα δεν μπορεί να τον ενοχλήσει. Εκεί δεν υπάρχουν οι άνεμοι των πονηρών λογισμών, που σπρώχνουν με βία την ψυχή και το σώμα στους γκρεμνούς της ηδυπαθείας και βυθίζουν σε βόθρους ακαθαρσίας. Ούτε πάλι υπάρχει κάποιος πλατύς και ευρύχωρος δρόμος στρωμένος με λόγια και περίτεχνα σχήματα της κοσμικής σοφίας που δελεάζει όσους τον ακολουθούν, έστω κι αν είναι πολύ συνετοί. Διότι ο εσωτερικός και πεντακάθαρος χώρος της ψυχής και η οικία του Χριστού υποδέχονται τον νουν μόνον όταν είναι γυμνός, χωρίς να φέρει μαζί του τίποτε από τον κόσμον αυτόν, ούτε κατά φύση λογισμό, ούτε παρά φύση λογισμό, παρά μόνον αυτά τα τρία που είπε ο Απόστολος, την πίστην, την ελπίδα και την αγάπην."

Αγίου Μάρκου του Ασκητού- "Το Άγιον Βάπτισμα, Η ελευθερία της θείας Χάριτος"

Έκδοσις Ιερού Κελλίου Αγίων Αρχαγγέλων, Άγιο Όρος - Μοναχός Παϊσιος Καρεώτης

* "Ο όσιος Μάρκος ο Ασκητής είναι ένας από τους πλέον επιφανείς ασκητικούς συγγραφείς των μέσω βυζαντινών χρόνων και ο δημοφιλέστερος δάσκαλος του ασκητικού βίου, ώστε οι βυζαντινοί ασκητικοί χριστιανοί να λένε'  "πώλησον πάντα και αγόρασον Μάρκον".

Γεννήθηκε τον πέμπτο αιώνα, υπήρξε μαθητής του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου και σε μεγάλη ηλικία κατέφυγε σε μια Έρημο, όπου και κοιμήθηκε εν Κυρίω σε βαθύτατο γήρας. Τα έργα του όμως επέζησαν ανά τους αιώνες και επηρέασαν αποφασιστικά τη μοναχική σκέψη και εμπειρία. 

[...]

Τα 226 κεφάλαια που αναφέρονται σ'εκείνους που νομίζουν  ότι σώζονται από τα έργα τους, είναι ομολογουμένως ένα σύνολο παρατηρήσεων με οξυδερκή πνευματικό οφθαλμό στις ποικίλες ενέργειες και πράξεις του πνευματικού ανθρώπου και αποβλέπουν στη μόρφωση ταπεινού και αληθινού φρονήματος. Κι έτσι ούτε ο Καθολικισμός αποδεικνύεται ότι βρίσκεται σε σωστό δρόμο, τονίζοντας την αξία καθ'εαυτή των έργων, ούτε ο Προτεσταντισμός ορθοποδεί που φρονεί ότι η σωτηρία συντελείται με μόνη την πίστη."

(Φιλοκαλία, τόμος Α', εκδόσεις: Το περιβόλι της Παναγίας)

Η εκκλησία του Χριστού τιμά την μνήμη του στις 5 Μαρτίου...