Λαμπρή στην Προποντίδα..

από τις "Αλησμόνητες Πατρίδες: Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά και Πασχαλιά στην Ανατολική Θράκη" του μεγάλου λαογράφου μας Πολυδώρου Παπαχριστοδούλου... 

Λαζαρίνες στο βουνό του Χείρωνα..

Σαν να χειμώνιασε πάλι σήμερα... Τούτη η άνοιξη θαρρείς και κάθε μέρα αλλάζει διάθεση.. μια πισωγυρίζει, μια τρέχει μπροστά.. κι άντε πάλι ξανά.. Οι βυσσινιές φορτωμένες λουλούδι, τα πλατάνια ντυμένα φρέσκο πράσινο άρχισαν να μισοκρύβουν απ'τη ματιά μου τον Παγασητικό, αλλά ο ουρανός σκοτείνιασε πάλι, το κρυαδάκι τσούζει για τέτοιον καιρό..

Νωρίς-νωρίς, μόλις είχα σερβίρει το καφεδάκι απ'το μπρίκι κι είχα αράξει στο αγαπημένο μου πόστο μπροστά στο παραθύρι (ακόμη να στρώσει να πιούμε το πρωινό καφεδάκι κάτω απ'την κληματαριά..) και διέκρινα τα δυο πρώτα κοριτσούδια με τα ανθοστολισμένα καλαθάκια τους.

"Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια,

ήρθ' η Κυριακή που τρων τα ψάρια.

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,

ήρθ' η μάνα σου από την Πόλη

σού'φερε χαρτί και κόμπολόι.

-Το χαρτάκι σου τί γράφει μέσα;

-Γράφει Θόδωρος, γράφει Δημήτρης,

γράφει λεμονιά και κυπαρίσσι.

Οι κοτίτσες σας αυγά γεννούνε,

οι φωλίτσες σας δεν τα χωρούνε,

δώστε μας κι εμάς να τα χαρούμε!

Και του χρόνου!"

-Και του χρόνου!

Κύτταξα για ψιλά, δυο ντόπια αυγά απ'το ψυγείο ("ομελέτα πάλι θα τα πάμε!", μουρμούρισε γελώντας η μια μικρή) κι από ένα λαζαράκι που φτιάχνει η μάνα μου (τούτο το τελευταίο, δεν είναι έθιμο που κρατάει εδώ, αλλά εμείς κρατάμε κι από αλλού και τα λαζαράκια είναι πάντα ευπρόσδεκτα!)...

Πολύ μ'αρέσει.. πάρα πολύ.. πού'ρχονται ακόμη με τα καλαθάκια τους τα κεντημένα μ'ανοιξιάτικα λουλούδια, που ακόμη τους τα γεμίζουν κάποιες νοικοκυρές μ'άβραστα αυγά για να τα βάψουν οι μανάδες τους Μεγάλη Πέμπτη.. που τραγουδούν την άνοιξη, την πρώτη ανάσταση.. την ανάσταση του Λαζάρου.. την ανάσταση της φύσης, που υμνεί αιώνες αμέτρητους ο λαός μας..

Έγραψα και πέρσι (Λαζαρίνες του Πηλίου κι άλλα έθιμα λαζαρικά..) και πρόπερσι (Λαζαρίνες, Λάζαροι και Λαζαράκια..) και παραπρόπερσι (Λαζαρίνες του Πηλίου) για τούτο το έθιμο.. και δεν κουράζομαι να ξαναγράφω.. Το έθιμο αυτό που κάποτε ανθούσε σ'όλη την Ελλάδα, με τρόπο παρόμοιο και διαφορετικό.. Με την αναπαράσταση της ανάστασης του Λαζάρου στην Κύπρο μας, με την καλαντήρα στη Νίσυρο του Νίκου μας, με τα κουδούνια στην Ήπειρο, με το Λάζαρο κούκλα ντυμένη τσολιά στην Κόρινθο, με ομοιώματα ή σταυρούς καλυμένους με αγριολούλουδα, παραλλαγές στα τραγούδια, στις ηλικίες και στο φύλλο των μικρών τραγουδιστάδων, με τα φρεσκοψημένα λαζαράκια κέρασμα στα παιδιά ιδιαίτερα στη νησιωτική Ελλάδα.. και χίλια δυο άλλα, όμορφα κι ενδιαφέροντα.. αναστάσιμα...

Στο βουνό του Χείρωνα σήμερα αντιλαλούν τραγούδια από κοριτσόπουλα, κυρίως του δημοτικού, που τριγυρίζουν με τα πανέμορφα καλαθάκια τους αναγγέλοντας με τον μοναδικό τρόπο τους την επερχόμενη Ανάσταση... αμήν..

Καλή Μεγαλοβδομάδα...

Γαϊδαροουρές και κούκοι!

Έχει μπει η άνοιξη για τα καλά στο βουνό του Χείρωνα κι η φύση οργιάζει! Κι όχι μονάχα οργιάζει, όχι μονάχα ντύνει με το γιορτινό της πέπλο το τοπίο, αλλά φροντίζει και να μας χαρίζει απλόχερα τους νοστιμότερους τσιπουρομεζέδες! Είναι η εποχή δύσκολη, οι εργασίες ουκ ολίγες, το απρόοπτα πολλά κι όσο και να μεγάλωσαν οι φωτεινές ώρες της μέρας, δε μου αρκούν για να προλάβω όσα έχω στο πρόγραμμα να κάνω...

Πρώτες ξεπεταχτήκανε οι φτέρες, τρυφερές κορφούλες, νόστιμο σαλατικό και τραγανός μεζές στο τηγάνι! (βλέπε εδώ:φτέρες τηγανητές). Αμέσως μετά, δεν ήξερες κατά που να κάνεις να μαζέψεις αυτά τα αμέτρητα χορταρούδια του βουνού, πέρα φυσικά απ'τα κλασικά άγρια χόρτα που συλλέγαμε πλήθος απ'τις μέρες του χειμώνα (βλέπε εδώ:Μας φάγανε λάχανο!). Ανάμεσα απ'τα ξερά περσινά αγκάθια αρχίσαν να προβάλουν τα νια σπαράγγια, παραδίπλα οι τρυφερές βεργιές (βλέπε εδώ: Άγρια σπαράγγια και βεργιά!), στις τσιτσιραβιές σκάσανε οι κορφούλες (βλέπε εδώ:τσιτσίραβα), οι κούκοι πανέμορφοι χρωματίσαν τα χωράφια και τις πλαγιές του βουνού κι ύστερα οι γαϊδαρονουρές ξεφύτρωσαν στα ψηλά ανάμεσα στα βράχια.... Τί να πρωτομαζέψεις, τί να πρωτοκαθαρίσεις, να πρωτοζεματίσεις, να το φτιάξεις τουρσάκι ή της ώρας μεζέ;

Κούκους λέμε τούτα τα πανέμορφα λουλούδια με τον βαθιά κρυμμένο βολβό, πολύτιμο σαλατικό σε λαδόξυδο κι αλατάκι, αφού τον ζεματίσεις λίγες φορές ώστε να χάσει την έντονη πικρίλα του. Στην Κρήτη τους λένε "ασκορδουλάκους" (Ασκορδουλάκοι (βολβοί) σαλάτα), κι αλλού αλλιώς, καθώς πλήθος είναι τούτες οι πανέμορφες τοπικές ονομασίες.

Οι γαϊδουροουρές, πάλι, δεν ξέρω πως αλλιώς λέγονται και που αλλού φύονται κι αν τις τιμούν οι ντόπιοι, καθώς κι εγώ ομολογώ πως φέτος τις γνώρισα και πως ακόμα κι εδώ, ελάχιστοι τις ξέρουν και τις μαγειρεύουν. Φυτρώνουν ψηλά στο βουνό σε λίγα μέρη, συνήθως ανάμεσα σε βραχάκια απότομα. Μοιάζουν με ουρές γαϊδάρου τα πράσινα πλοκάμια τους, εξ ου κι ονομασία... ουδεμία σχέση, και πάλι, με δίποδους γαϊδάρους που μας κυβερνάνε...

Για τούτα τα χορτάρια, διάβασα στο "Γλωσσικό ιδίωμα του Πηλίου" του Κώστα Λιάπη πως είναι "είδος χορταρικού που τρώγεται βραστό σα σαλατικό", αλλά εμένα με μάθανε να τους φτιάχνω τηγανητούς είτε μ'αλευράκι (νηστίσιμους), είτε με κουρκούτι από αυγό κι αλεύρι.

Καταρχάς, λοιπόν, τις καθαρίζεις και τις ρίχνεις σε βραστό νερό για λίγα μόνο λεπτά μέχρι να μαλακώσουν. Ύστερα τις αλευρώνεις και τις πετάς στο τηγάνι με αρκετό λαδάκι, γυρίζοντάς τες συχνά, για να μην καούν από τη μια μεριά. Μόλις τις βγάζεις στο πιάτο πασπαλίζεις με αλατάκι και λίγες σταγόνες κρασόξυδο. Τούτες τις αλευρωμένες μπορείς να τις κάνεις κι ομελέτα, ρίχνοντας από πάνω, καθώς τηγανίζονται, και τα χτυπημένα αυγά. Αντίστοιχα, μπορείς να τις τηγανίσεις βουτώντας τις στο κουρκούτι, σε χυλό δηλαδή, από αυγό κι αλευράκι και λίγο νερό. Είναι ένας πολύ ιδιαίτερος μεζές!

Άνοιξη... η μάνα γη τίκτει τους καρπούς της.. δε χρεωκόπησε ακόμη.. ή, μάλλον, δεν καταφέραμε ακόμη να τη χρεωκοπήσουμε κι αυτήν, παρ'όλους τους ψεκασμούς, τ'απόβλητα (πυρηνικά και μη), το σκουπιδολόι και τις συνεχείς τσιμεντοποιήσεις... δεν ξέρω γι'αργότερα, αν κατορθώσουμε ν'αφανίσουμε την ίδια τη ζωή.. ούτε γνωρίζω πόσο σύντομα θα μας απαγορεύσουνε (πληθαίνουν παγκοσμίως κάτι τέτοιοι νόμοι) να βγαίνουμε στη φύση να μαζέψουμε χαμόμηλα.. Προς το παρόν, εμείς χρεωκοπήσαμε, το είδος μας αυτό το εξαιρετικό, που δεν ξέρει πια να ξεχωρίσει ένα ραδίκι απ'την αγριάδα, δεν ξέρει να τραφεί από κείνα που τζάμπα του δωρίζει η φύση για να το θρέψει, εκείνα με τα οποία γενεές γενεών μεγάλωσαν και μεστώσανε... Το είδος μας που, μέσα σε μια-δυο γενιές, σταμάτησε ξαφνικά να μαθαίνει στα τέκνα του πως να επιβιώσουνε (καθήκον που ούτε η "άμυαλη" γάτα δε διανοήθηκε ποτέ να αμελήσει), κι ας έρχονται εποχές ιδιαίτερα δύσκολες, αλλά αρκείται στο να τους παρέχει όλο και περισσότερα άχρηστα υλικά αγαθά κι εξίσου άχρηστη και ανούσια πληροφόρηση... Το είδος μας που μέσα σε ελάχιστα χρόνια έσβησε τη μνήμη και τη γνώση αιώνων...Χρεωκοπήσαμε.. Και σαν να μην έφτανε αυτό, έχουμε και τους πολιτικούς που μας χρεωκόπησαν σαν έθνος...

Εδώ, ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ σχετικό με την "χρεωκοπία" μας,απ'το http://debtocracy.gr: "Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα ντοκιμαντέρ με παραγωγό το θεατή. Το Debtocracy αναζητά τα αίτια της κρίσης χρέους και προτείνει λύσεις που αποκρύπτονται από την κυβέρνηση και τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης."


Αξίζει να το δείτε!

κι εδώ: http://elegr.gr/ για περαιτέρω ενημέρωση κι υπογραφές "για σχηματισμό επιτροπής λογιστικού ελέγχου"...

Αξίζει να υπογράψετε!

Υ.Γ. Τόση ομορφιά στη φύση αναζητώντας κρυμμένους καρπούς ανάμεσα στα άγρια λουλούδια της..

Καλημέρες σας!

η άνοιξη αντιστέκεται...

Μπαίνει η άνοιξη στο βουνό του Χείρωνα.. ίσως λιγάκι καθυστερημένη φέτος, λίγο μουντή, λίγο παραπάνω βροχερή.. όμως μπαίνει η άνοιξη... σταθερά, όπως κάθε χρονιά.. τα πουλιά ξεκινούν το τραγούδι τους, τα γατιά κυνηγούν το ταίρι τους, τα βλασταράκια αναζητούν τον ήλιο και τ'αγριολούλουδα κεντούν σαν στολίδια τη γη που μας θρέφει.. Τίποτα δεν τα σταματά, τίποτα δεν τα φυλακίζει -εκεί, τουλάχιστον που ακόμα η φύση αναπνέει- τίποτα δεν τα εμποδίζει να πανηγυρίσουν την επιστροφή του Ήλιου, τον ερχομό της άνοιξης... Μονάχα εμείς, μαραζωμένοι και μελαγχολικοί, ντυμένοι στη γκρίζα φορεσιά που μας χαρίσανε (με τί αντάλλαγμα είπαμε;και ποιός μας ρώτησε τελικά;), προσπερνάμε μουδιασμένα, φυλακισμένοι στις μαύρες σκέψεις μας, τρελαμένοι απ'το μαύρο άγχος, στριφογυρίζοντας μάταια στο περιφραγμένο "πάρκο" που, πάντα "φιλάνθρωπα" μας χτίσανε...

Αν μπορούσαν να απευθυνθούν σ'εμάς τ'αγριολούλουδα (ναι, εκείνοι οι σπόροι που χωρίς φροντίδα καμιά, κάθε χρόνο, επιμένουν να φυτρώνουν σθεναρά σαν ελεύθεροι μικροί αντάρτες του βουνού..), ίσως και να δακρύζανε..

ίσως και να μας ειρωνευότανε λιγάκι η ομορφιά τους (όπως μου είπε και μια φίλη..)

ίσως πάλι να μας βάζαν τις φωνές (τρομπέτες λιλιπούτειες στ'αυτιά μας..)

ίσως να γίνονταν σύμμαχοί μας..

Πώς καταντήσαμε έτσι αμέτοχοι της ίδιας μας της μοίρας; Πώς επιτρέψαμε να μας καταντήσουν σκλάβους, εμάς που οι σπόροι τους γένους μας παλεύαν πάντα για τη λευτεριά; Πώς τους αφήσαμε να μας πιάσουν στον ύπνο; Στον ύπνο της λήθης, του φόβου, του εγκλωβισμού και της απελπισίας.. που κάποιοι μεθοδικά μας πλασάρανε;

Το σύνταγμά μας το διαγράψανε...




Την ελευθερία μας την παραχώσανε σ'επίχρυσο κλουβί.. Μια άλλη χούντα βαφτισμένη δημοκρατία..




Και το φακέλωμα καλά κρατεί, με κάθε λογής κεκαλυμμένους όρους και τερτίπια... όπως η περίφημη κάρτα του πολίτη που έρχεται τάχα για να μας σώσει απ'τη γραφειοκρατία και δεν ξέρω τί άλλο...

.. γιατί αλλάξανε ακόμη και το νόημα των λέξεων... γίναν "δημοκράτες" οι χουντικοί και "σοσιαλιστές" οι φεουδάρχες... γίναν "οικολόγοι" αυτοί που ουδέποτε σκαλίσαν ένα μέτρο γης, ουδέποτε απιθώσαν με ευλάβεια ένα σπόρο στο χώμα.. αυτοί που καβαλώντας ένα ποδήλατο, υπέγραψαν τη θανατική καταδίκη της Σερβίας με ουράνιο... γίναν "αριστεροί" οι κουλτουριάρηδες καναπεδοφιλόσοφοι... γίναν "διανοητές" οι ανοήμονες και "καταξιωμένοι συγγραφείς" οι καταγράφοντες την άρρωστη ψυχοπαθολογία τους ή σαπουνόπερες του σωρού.. γίναν "καθηγητάδες" οι ανίδεοι κι αμόρφωτοι με τις άρπα κόλλα μεταφράσεις ξένων συγγραμμάτων ..."μεγάλοι καλλιτέχνες" οι κωλογλύφτες του κυκλώματος ή οι τερατολάγνοι..  γίναν "υπουργοί" τα λαμόγια και "κυβερνήτες" οι δωσίλογοι... γίναν "δημοσιογράφοι" τα ξεπουλημένα τσιράκια των μεγαλοκαρχαριών.. γίναν "σωστοί πολίτες" οι σπιούνοι που τρέχουν να καρφώσουν το καφενείο του χωριού στο υγειονομικό γιατί ένας απ'τους παππούδες τόλμησε να φουμάρει με το καφεδάκι...

Οι ήρωες βαφτίστηκαν "gay", συμφεροντολόγοι ή αγράμματοι χωριάτες σε παροξυσμό..

Ο ελληνικός λαός βαφτίστηκε σύσσωμος κλέφτης και ακαμάτης...

Οι αγνοί πατριώτες βαφτίστηκαν εθνικιστές, φασίστες, ρατσιστές κι ακροδεξιοί..

Οι εναπομείναντες επαναστάτες βαφτίστηκαν επικίνδυνοι αλήτες..

κι όσοι διεκδικούν το αυτονόητο δίκιο τους βαφτίστηκαν παράνομοι..

ενώ οι εγκληματίες μας το παίζουν είτε "επαναστάτες" είτε "ανθρωπιστές"..

Ο ομορφότερος τόπος υποθηκεύτηκε για 30 αργύρια, ένας ολόκληρος λαός έγινε σκλάβος για ένα κωλόχαρτο που κάποιοι, χωρίς να φοβούνται ούτε καν την καταγραφή της ιστορίας, πασαλείψαν με τις τιποτένιες τζίφρες τους...

Μπαίνει η Άνοιξη... η φύση αναγεννιέται..η φύση ανασταίνεται.. αργά και σταθερά, μετά από κάθε βαρυχειμωνιά... όσο χιόνι κι αν σκεπάσει το κορμί της.. όσες πλημμύρες κι αν κατακλύσουν τα στέρνα της.. όσος παγετός κι αν στοιχειώσει τους σπόρους της.. αντιδρά κι ανασταίνεται.. Εμείς..; Ας αντιδράσει καθένας απ'το μετερίζι του.. κι ύστερα όλοι μαζί.. Μόλις ανθίσει ένα λουλούδι θα τρέξουν από κοντά κι οι πεταλούδες..

Κυριολεκτικά μας γαμήσανε το ηθικό κι ίσως είναι το πρώτο που πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να διασώσουμε..

Κι έτσι για να κλείσω τούτη την εγγραφή...

Η Τάνια Τσανακλίδου με τους μουσικούς της βγήκε στους δρόμους, να κάνει αυτό που ξέρει καλύτερα, να τραγουδήσει .. να εμψυχώσει τον κόσμο.. Ας την ακούσουμε..



κι ας κάνεις ο καθείς ό,τι μπορεί... αρκεί να αντιστέκεται... :)