Το προζύμι της Μεγάλης Τετάρτης

Από τον Γ.Α.Μέγα, ξεχασμένα πλέον έθιμα, για τη Μεγάλη Τετάρτη..:

"Το ευχέλαιο που γίνεται στις εκκλησίες σε μερικούς τόπους, όπως στον Πόντο, γινόταν και στο σπίτι' στα αντικείμενα που ευλογούνται στη διάρκεια αυτής της τελετής, αποδίδεται ξεχωριστή, θεία ιδιότητα και δύναμη. Π.χ. στα Κοτύωρα,

ο παπάς τη Μεγ.Τετάρτη γύριζε στα σπίτια για ευχέλαιο. Είχαν σε κάθε σπίτι έτοιμα αυγά ωμά, αλεύρι και αλάτι, τα ευχέλιαζε αυτά ο παπάς και τη Μεγ.Πέμπτη, αφού έβαφαν τ'αυγά, τα πήγαιναν μαζί με το ευχελιασμένο αλεύρι και τ'αλάτι στην εκκλησιά, στον Εσπερινό, μέσα σε καλαθάκια σκεπασμένα καλά με πανί.

Στη Σπάρτη,

απ'το αλεύρι, που άκουσε τις ευχές του ευχελαίου, τρώνε κάθε πρωί ένα κομματάκι.

Τότε παρασκευάζεται και η νέα ζύμη, το προζύμι της χρονιάς. Η ζύμη δηλαδή του ψωμιού είναι δυνατόν, από την πολυκαιρία και τη μακρόχρονη χρήση, να εξασθένησε, να έχασε την αρχική της καθαρότητα και δύναμη, όπως και η φωτιά και όλα τα πράγματα που μεταχειριζόμαστε έναν ολόκληρο  χρόνο. Γι'αυτό πρέπει και αυτή ν'ανανεωθεί, για ν'αποκτήσει νέα, πλήρη και τέλεια δύναμη. Έτσι στην Αθήνα,

τη Μεγ.Τετράδη η εκκλησάρισσα πήγαινε από σπίτι σε σπίτι και μάζωνε αλεύρι και το ζύμωνε χωρίς προζύμι. Ο παπάς ακουμπούσε απάνω τον Σταυρό με το Τίμιο Ξύλο και το ζυμάρι ανέβαινε. Αυτό θα ήταν το προζύμι της χρονιάς. Η εκκλησάρισσα το εμοίραζε κατόπιν εις τα σπίτια. Με αυτό ζυμώνουν και τις κουλούρες της Λαμπρής."

(Γ.Α.Μέγα, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας")